Şantiye şefliği görevini üstlenen mimar ve mühendisler, çalışma yaşamında ciddi hak gasplarıyla karşı karşıya. Sigorta primlerinin eksik yatırılması, asgari ücretle ya da daha düşük ücretlerle çalıştırılma, şantiyeye alınmama ve teknik sorumluluğun ehil olmayan kişilere devredilmesi gibi uygulamalar sektörde yaygınlaştı.
"HAK GASPLARINA SESSİZ KALMAYACAĞIZ"
Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Derya Başyılmaz, yaşanan bu olumsuzluklara dikkat çekerek, hem teknik sorumluluğun göz ardı edilmesini hem de meslektaşlarının haklarının yok sayılmasını eleştirdi. Başyılmaz, "Tekniğin şantiyeden uzaklaştırılmasına ve üyelerimizin hak gasplarına sessiz kalmayacağız" diyerek, ilgili bakanlıkları göreve davet etti.
ŞANTİYE ŞEFLİĞİNİN HAYATİ ÖNEMİ GÖZ ARDI EDİLİYOR
Başyılmaz, şantiye şeflerinin yalnızca bir formalite olarak görülmesinin, sahadaki kontrol mekanizmalarını zayıflattığını söyledi. Ruhsat sürecinden iskâna kadar tüm aşamalarda sorumluluğu bulunan şeflerin çoğu zaman şantiyeye dahi alınmadığını belirtti. “Müteahhit teknik personelin şantiyeye girmesini istemiyor. Kendi teknik bilgisiyle işi yürütmeye çalışıyor. Oysa bu bilgilerin yeterliliği sorgulanmıyor bile. Müteahhit yatırımcıdır, teknik işi üstlenemez” diye konuşan Başyılmaz, teknik sorumluluğun uzman kişiler tarafından yürütülmesinin altını çizdi.
ŞANTİYE ŞEFLİĞİ YALNIZCA İMZAYA İNDİRGENEMEZ
Mevcut mevzuatın şantiye şefliği uygulamalarında yetersiz olduğunu ifade eden Başyılmaz, sahada görevli olan şef ile ruhsata imza atan kişinin aynı olması gerektiğini ancak uygulamada bunun ihlal edildiğini vurguladı. “Birçok şantiye şefi, imza attığı şantiyenin yerini bile bilmiyor. Bu kabul edilemez. Meslektaşlarımızdan sahada olmadıkları projelerin ruhsatına imza atmamalarını istiyoruz” dedi.
ŞANTİYE HATALARI YIKIMI BÜYÜTÜYOR
Başyılmaz, özellikle son büyük depremlerde yaşanan yıkımların önemli bir bölümünün şantiye uygulamalarından kaynaklandığını söyledi. Kahramanmaraş merkezli depremleri örnek göstererek, binaların yüzde 70’inin şantiye hataları nedeniyle yıkıldığını ifade etti ve şöyle dedi:
“İnşaatlar teknik denetim altında yapılmadıkça, insan hayatı tehlikeye atılmaya devam edecek. Bu nedenle şantiye şefliği görevi yalnızca kağıt üzerinde kalmamalı; sahada etkin şekilde yürütülmelidir.”
"EĞİTİM EKSİK, MEVZUAT YETERSİZ"
Başyılmaz, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na çağrıda bulunarak, mevzuatın gözden geçirilmesini ve teknik personele yönelik eğitimlerin zorunlu hale getirilmesini talep etti. Başyılmaz, şöyle konuştu:
“Bir mimarın aynı anda dört şantiyede görev alması sağlıklı değil. Şantiye stajı sadece 30 gün ve bu sürede bir binanın temelden çatıya kadar yapımı görülemiyor. Bu yetersiz eğitimle teknik sorumluluk yüklenemez. Bakanlık, teknik personeli eğitmeli, sınavlar yapmalı, sertifikalandırmalıdır”
HAK GASPI YAPAN MÜTEAHHİTTE İSKAN VERİLMEMELİ
Şantiye sürecinde çalışanların sigorta primlerinin eksiksiz yatırılmasının yasal bir zorunluluk olduğuna işaret eden Başyılmaz, SGK'nın denetimlerini sıklaştırması gerektiğini söyledi:
“Müteahhit SGK’dan ilişiksizlik belgesi alırken, tüm çalışanların primleri kontrol edilmeli. Şantiye şeflerinin sigortası eksik yatırılmışsa, o müteahhide iskân belgesi verilmemeli”
"ŞANTİYE ŞEFLİĞİ SİSTEMİ GÖZDEN GEÇİRİLMELİ"
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, şantiye şeflerinin haklarının korunması ve inşaat süreçlerinin teknik denetimden uzaklaşmaması adına ısrarcı olduklarını belirterek, yetkilileri düzenlemeler yapmaya ve denetimleri artırmaya çağırdı.
