Parlamentolar Arası Birlik (PAB), 2018–2025 yılları arasında yaşandığı bildirilen hak ihlallerine ilişkin, HDP, DEM Parti ve DBP’li mevcut ve eski 39 milletvekilinin başvurusunu oybirliğiyle kabul etti. Başvurular, ağırlıklı olarak Diyarbakır, Van, Hakkari, Mardin ve Ankara illerinde yaşanan olayları kapsıyor.
22’si kadın ve 17’si erkek olan milletvekilleri, şu şikayetleri dile getirdi:
- Barışçıl siyasi faaliyetlerin suç sayılması
- Keyfi soruşturmalar ve terör yasalarının kötüye kullanımı
- Devlet görevlilerince uygulanan şiddet, tehdit ve sindirme taktikleri
- İfade, toplanma ve örgütlenme özgürlüklerinin engellenmesi
Milletvekillerine yöneltilen suçlamaların büyük bölümü, konuşma yapmak, cenazelere katılmak, yürüyüş düzenlemek ve sosyal medya paylaşımı gibi faaliyetlere dayanıyor.
BAŞVURULAR KİM TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLİYOR?
PAB’a bağlı Parlamenterlerin İnsan Hakları Komitesi, yapılan başvuruların usule uygun olduğunu ve komitenin görev kapsamına girdiğini açıkladı. Komite, bu dosyaları inceleme sürecine alacak.
PAB bugüne kadar Türkiye’den 67 HDP’li, 1 TİP’li ve 1 DEP’li milletvekili için başvuruları değerlendirmeye almıştı. Son başvurularla birlikte Türkiye’den izlenen dosya sayısı 108’e ulaştı.
TÜRKİYE ÜÇÜNCÜ SIRADA
PAB verilerine göre, şu anda dünya genelinde en fazla risk altındaki milletvekili bulunan ülkeler sıralamasında:
- Venezuela
- Yemen
- Türkiye
- Myanmar
- Tunus
DEM'LİLERDEN TEPKİ
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Ceylan Akça Cupolo, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Bu karar, Türkiye’de muhalif seslere yönelik baskının artması ve demokratik alanın daralması karşısında uluslararası toplumda yükselen kaygıların ortasında alındı. Karar aynı zamanda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Demirtaş/Türkiye davası başta olmak üzere, Türkiye’yi ifade özgürlüğü, adil yargılanma ve siyasi temsiliyet haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle mahkûm ettiği kararlarla da örtüşüyor.”
Cupolo ayrıca, başvuruların kabul edilmesinin uluslararası düzeyde muhalif ve Kürt milletvekillerinin haklarının tanındığını gösterdiğini belirterek, şu mesajı verdi:
“Siyasi temsiliyetin kriminalize edilmemesi gerektiği yönünde güçlü bir mesajdır.”
PAB NASIL ÇALIŞIR?
Parlamentolar Arası Birlik (PAB), 1889 yılından bu yana faaliyet gösteren ve dünya çapında 181 ulusal parlamentoyu temsil eden bir kuruluştur. PAB'ın temel amacı, dünya genelinde görev yapan milletvekillerinin maruz kaldığı taciz, kötü muamele, hak ihlalleri ve ölüm tehditlerine karşı koruma sağlamaktır.
PAB bünyesinde faaliyet gösteren Parlamenterlerin İnsan Hakları Komitesi, başvuruları değerlendiriyor, risk altındaki parlamenterlerin davalarını izliyor, ülkelerde duruşmalara gözlemci gönderiyor ve uluslararası farkındalık yaratmayı hedefliyor. Bu komite, parlamenter haklarını koruma konusunda yetkili tek uluslararası mekanizma olarak kabul ediliyor.
TBMM'DEN PAB'A KİMLE ÜYE?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), PAB’da şu an 9 milletvekiliyle temsil ediliyor:
- 1 DEM Parti
- 2 CHP
- 4 AK Parti
- 1 MHP
- 1 İYİ Parti
