Türkiye’de doğurganlık hızının 1.48’e düşmesiyle nüfus yapısında alarm veren bir değişim yaşanıyor. Bu oran, nüfusun kendini yenileme seviyesinin (2.1) çok altında bulunuyor. Güncel veriler, Türkiye’nin Güney Kore’den sonra dünyanın en hızlı yaşlanan ikinci ülkesi konumuna gerilediğini ortaya koyuyor.
Antalya’da düzenlenen Üreme Sağlığı ve İnfertilite Kongresi’nde uzmanlar, hızla yaşlanan nüfusun gelecekte ciddi ekonomik ve toplumsal sorunlara yol açabileceği konusunda uyarılarda bulundu.
“Genç nüfus hızla azalıyor, erken yaşta infertilite taraması yapılabilir”
Kongrede konuşan Prof. Dr. Barış Ata, iki önemli gruba dikkat çekti:
— Çocuk sahibi olmak istemeyenler
— İstemesine rağmen çocuk sahibi olamayanlar
Prof. Ata, infertilite tedavilerinin bu nedenle kritik önem taşıdığını vurguladı:
“Nasıl ki yenidoğanlara bazı hastalık taramaları yapılıyorsa, genç kızlara da infertilite taraması yapılarak yumurta rezervi değerlendirilebilir. Genetik panel ile erken menopoza girme riski tespit edilebilir. Gerekiyorsa erken yaşta yumurta dondurma önerilebilir.”
Ata, her 100 kadından 1’inin erken menopoza girdiğini belirterek, genç yaşta bilgilendirmenin gelecekteki anne olma potansiyelini korudığını söyledi.
Kimyasal maruziyeti artıyor: “Hormon bozucular infertiliteyi tetikliyor”
Prof. Dr. Yaprak Üstün ise yumurta dondurma sürecinin yaşa göre büyük farklılık gösterdiğini belirterek çarpıcı örnekler verdi:
“42 yaşındaki bir hastadan sağlıklı çocuk elde edebilmek için en az 33 yumurta toplanması gerekirken, 33 yaşındaki bir hastada bu sayı 15’e düşüyor.”
Üstün, her 100 kadından 10–12’sinin infertilite ile karşı karşıya olduğunu belirtti ve kimyasalların etkisine dikkat çekti:
“Makyaj malzemeleri, plastikler, su kaynaklarındaki tehlikeli maddeler… Tüm bu hormon bozucular üreme sağlığını olumsuz etkiliyor. Mesleğe başladığım yıllara kıyasla hastaların menopoz yaşında ciddi bir düşüş görüyoruz.”
Türkiye için büyük risk: Nüfus ekonomiyi taşımakta zorlanabilir
Uzmanlara göre doğurganlık hızının bu denli düşmesi, gelecekte:
- Çalışan nüfusun azalmasına,
- Sosyal güvenlik sisteminin zorlanmasına,
- Ekonomide üretim gücünün düşmesine,
- Yaşlı nüfusa yönelik sağlık yükünün artmasına
sebep olacak.
Bu nedenle uzmanlar, ülke çapında üreme sağlığı farkındalığının artırılması, genç nüfusa destek programları ve infertilite taramalarının yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor.
