Amerika Birleşik Devletleri’nde Vanderbilt Üniversitesi öncülüğünde yürütülen yeni bir bilimsel araştırma, modern yaşamın en yaygın alışkanlıklarından biri olan uzun süre oturmanın, yalnızca fiziksel değil zihinsel sağlığa da ciddi zararlar verdiğini ortaya koydu. Özellikle 50 yaş üstü bireylerde yapılan incelemelerde, gün içinde fazla oturanlarda beyin hacminde küçülme ve bilişsel gerileme belirtileri gözlemlendi.
Araştırma, Pittsburgh Üniversitesi ve Seul Ulusal Üniversitesi’nden bilim insanlarının iş birliğiyle hazırlandı ve sonuçları, Alzheimer’s & Dementia adlı prestijli akademik dergide yayımlandı.
Egzersiz Yetmiyor: Günlük Hareket Hayati Önem Taşıyor
Çalışma, haftada en az 150 dakika egzersiz yapan bireylerin dahi, günün büyük bölümünü oturarak geçirmesi hâlinde beyin hacminde azalma riski taşıdığını ortaya koydu. 404 gönüllü 50 yaş üstü birey, bir hafta boyunca özel sensörlerle takip edildi. Katılımcıların %87’si yeterli egzersiz süresine ulaşıyor olsa da, daha fazla oturan bireylerin beyin yapısında özellikle hipokampus bölgesinde küçülmeler görüldü.
Hipokampus Daralıyor, Hafıza Zayıflıyor
Hipokampus, öğrenme ve hafıza işlevlerinde kritik rol oynayan bir beyin bölgesi ve aynı zamanda Alzheimer hastalığında ilk hasar gören bölgelerden biri. Araştırmacılar, uzun süreli oturmanın bu bölgede hacim kaybına yol açabileceğini, bunun da yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi hızlandırabileceğini belirtiyor.
Uzmanlar Uyarıyor: Hareket, Günde 1 Saat Sporla Sınırlı Değil
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Dr. Angela Jefferson, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Sadece egzersiz yapmak yeterli değil. Günlük yaşamın içine hareketi entegre etmek gerekiyor,” dedi. Jefferson, özellikle genetik olarak Alzheimer riski taşıyan bireylerin bu konuda daha duyarlı olması gerektiğini vurguladı.
Araştırmacıların Önerileri:
-
Her 30 dakikada bir ayağa kalkın, kısa yürüyüşler yapın.
-
Masa başı çalışanlar uzun oturma seanslarını mutlaka bölmeli.
-
Gün içinde hareketli alışkanlıklar (merdiven kullanmak, kısa yürüyüşler) edinilmeli.
-
Egzersizle birlikte, günlük toplam oturma süresi de takip edilmeli.
Araştırmanın başyazarlarından Dr. Marissa Gogniat ise şu uyarıyı yaptı:
“Alzheimer riskini azaltmak sadece spor yapmakla sınırlı değil. Gün boyunca oturarak geçirilen süreyi azaltmak, en az egzersiz kadar kritik.”
Uzun Süre Oturmak Sadece Kalbe Değil, Zihne de Yük
Bu bulgular, uzun süredir bilinen hareketsiz yaşam tarzının kalp-damar ve metabolik hastalıklarla ilişkisinin ötesine geçerek, beyin sağlığına da ciddi tehdit oluşturduğunu gösteriyor. Uzmanlar, özellikle yaşlanan nüfusun daha bilinçli hareket alışkanlıkları geliştirmesi gerektiğini vurguluyor.
