COVID-19 salgını döneminde çıkarılan ve açık cezaevindeki hükümlülerin cezalarını denetimli serbestlikle dışarıda tamamlamasına imkân tanıyan uygulamanın kapsamının genişletilmesi yeniden Meclis gündemine geliyor. Düzenleme hayata geçtiğinde, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyen on binlerce kişinin cezaevinden erken çıkmasının önü açılacak.
Ancak iki başlık, yeni düzenlemenin kesin olarak dışında tutuluyor: örgütlü suçlar ve terör suçları.
AK Parti ve Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanması süren 11. Yargı Paketi’nin bu hafta Meclis’e sunulması bekleniyordu. Ancak MHP’nin de talebiyle pakete yeni bir madde eklenmesi gündeme geldi. Bu madde, COVID-19 döneminde getirilen “açık cezaevi izinlerinin” kapsamını genişleterek daha geniş bir hükümlü grubunun denetimli serbestlikten faydalanmasını sağlayacak.
Bu nedenle 11. Yargı Paketi’nin Meclis’e sunumu gelecek haftaya kaldı.
KİMLER YARARLANACAK?
Mevcut düzenleme sadece 31 Temmuz 2023 tarihinden önce cezası kesinleşmiş hükümlülere uygulanıyordu. Yeni düzenleme ise tarih kriterini “cezanın kesinleşmesi” üzerinden değil, suçun işlenme tarihi üzerinden belirleyecek.
Buna göre; 31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyen herkes, denetimli serbestliğe ayrılmasına 5 yıl veya daha az süre kalmışsa, kalan cezasını denetimli serbestlik altında dışarıda infaz edebilecek.
Bu değişiklik, mahkeme süreçleri hâlâ devam eden binlerce kişi için de erken tahliye kapısını aralayacak.
İLK AŞAMADA 50 BİN KİŞİ ETKİLENECEK
Adalet Bakanlığı kaynakları, düzenlemenin ilk etapta 50 bin civarında hükümlüyü kapsayacağını belirtiyor. Ancak bu sayının zaman içinde artması bekleniyor.
Henüz cezası kesinleşmeyen ama 31 Temmuz 2023’ten önce suç işlemiş kişiler, dosyaları sonuçlandığında bu haktan yararlanabilecek. Bu nedenle etki alanının yıllar içerisinde genişleyeceği ifade ediliyor.
“EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRILIK” ELEŞTİRİSİ DÜZENLEMEYİ TETİKLEDİ
Eski düzenleme kamuoyunda uzun süredir tartışılıyordu. Aynı suçu işleyen iki kişiden yalnızca cezası daha erken kesinleşen kişinin COVID izninden faydalanması, hukuk çevrelerinde Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı bir durum olarak yorumlanmıştı.
AK Parti ve Adalet Bakanlığı yetkilileri de bu eleştirilerin haklı olduğunu vurgulayarak, yeni düzenlemede esas alınacak noktanın cezanın kesinleşme tarihi değil, suçun işlenme tarihi olacağını belirtti.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada gelen yoğun taleplere dikkat çekmiş ve “31 Temmuz 2023’ten önce suç işleyip davası sonuçlanmayanlar ‘Ben neden yararlanamıyorum?’ diye soruyor. Eşitlik ilkesi açısından bir düzenleme yapılabilir.” İfadelerini kullanmıştı.
“AF” DEĞİL AMA SONUÇLARI AF NİTELİĞİNDE
AK Parti ve Adalet Bakanlığı, yapılacak düzenlemenin teknik olarak bir af olmadığının altını çiziyor. Düzenleme, cezaların tamamen ortadan kaldırılmasını değil, kalan kısmının denetimli serbestlik kapsamında çekilmesini öngörüyor.
Ancak kamuoyunda, cezaevlerinden on binlerce kişinin çıkacak olması nedeniyle bu adım “kısmi af” olarak değerlendiriliyor.
Yasa teklifinin önümüzdeki hafta TBMM’ye sunulması ve komisyon görüşmelerinin ardından Genel Kurul’un gündemine gelmesi bekleniyor.
