Almanya’da savunma sanayi ürünleri ihracatına verilen hükümet izinleri, 2023 ve 2024’te rekor seviyelere ulaşmasının ardından bu yıl belirgin bir gerileme gösterdi. Almanya Ekonomi Bakanlığı’nın, Sol Parti Milletvekili Ulrich Thoden’in soru önergesine verdiği yanıta göre, 1 Ocak–8 Aralık 2025 tarihleri arasında 8,40 milyar euro tutarında savunma ihracatına onay verildi.
Bu rakam, 2024’te 13,33 milyar euro, 2023’te ise 12,15 milyar euro olarak kayıtlara geçmişti.
TÜRKİYE’YE İHRACAT 1999’DAN BU YANA EN YÜKSEK SEVİYEDE
Verilere göre, toplam ihracat izinlerinin 5,39 milyar euro’luk bölümü, görevi Mayıs ayında devralan yeni hükümet döneminde verildi. Savunma ürünlerinin ihraç edildiği ülkeler arasında 1,31 milyar euro ile Norveç ilk sırada yer aldı.
Türkiye ise 726 milyon euro ile 483 milyon euro tutarında savunma ihracatı yapılan Ukrayna’nın önüne geçerek ikinci sıraya yükseldi. Bu tutar, Türkiye açısından 1999’dan bu yana kaydedilen en yüksek savunma ihracatı değeri oldu.
TÜRKİYE’YE YÖNELİK POLİTİKA DEĞİŞİKLİĞİ
Türkiye’deki insan hakları durumu ile Ankara’nın Suriye ve Doğu Akdeniz politikaları, Alman kamuoyunda savunma ihracatları açısından uzun süredir tartışma konusu. 2016 yılında Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine düzenlediği askerî harekâtın ardından, Almanya’nın ihracat izinleri ciddi şekilde düşmüş ve uzun süre tek haneli ya da düşük iki haneli milyon euro seviyelerinde kalmıştı.
Ancak son dönemde iki ülke arasındaki ilişkilerin pragmatik bir zeminde iyileşme eğilimine girdiği belirtiliyor. Olaf Scholz hükümeti döneminde Türkiye’ye verilen savunma ihracatı izinleri 230 milyon euroyu aşmış, Friedrich Merz hükümeti ise Temmuz ayında Eurofighter savaş uçaklarının Türkiye’ye ihracatına yeşil ışık yakarak politikada net bir değişikliğe gitmişti.
SOL PARTİ’DEN SERT ELEŞTİRİ
Sol Parti Milletvekili Ulrich Thoden, hükümetin savunma ihracatı politikasını sert sözlerle eleştirdi. Thoden, şu ifadeleri kullandı:
“Savunma ihracatları, hükümet tarafından stratejik olarak kullanılıyor. Bu, müttefiklerin insan haklarına nasıl yaklaştığına bakılmaksızın desteklendikleri anlamına geliyor. Sol Parti, savunma ihracatlarının sona ermesini talep ediyor.”
UKRAYNA’YA İHRACATTA DİKKAT ÇEKEN DÜŞÜŞ
Verilerde öne çıkan bir diğer unsur ise Ukrayna’ya yapılan savunma ihracatındaki sert gerileme oldu. 2025’te Ukrayna’ya verilen ihracat izinleri 1,14 milyar euro olarak kaydedilirken, bu rakam geçen yıl 8,15 milyar euro seviyesindeydi.
Ekonomi Bakanlığı sözcüsü, Ukrayna’ya yönelik mevcut desteğin önemli bir kısmının önceki yıllarda verilen izinlere dayandığını belirterek şunları söyledi:
“Öte yandan, Ukrayna’ya aktarılan fonlar uzun vadeli projelere yönlendiriliyor. Bu projeler ihracat izinlerine hemen yansımıyor ancak zamanla etkisini gösteriyor.”
SAVUNMA TESLİMATLARINDA ŞEFFAFLIK AZALDI
Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) oluşturduğu koalisyon hükümeti, Almanya’dan Ukrayna’ya yapılan savunma teslimatlarının ayrıntılı listesini artık yayımlamıyor. Hükümet, bu kararın gerekçesini Rusya’nın askerî destek miktarı hakkında bilgi sahibi olmaması olarak açıkladı.
İHRACATIN YÜZDE 60’I SAVAŞ SİLAHI
Onaylanan savunma ihracatlarının yüzde 60’ı savaş silahlarından oluştu. Bu oran, geçen yılın geneliyle neredeyse aynı seviyede gerçekleşti.
AB veya NATO üyesi olmayan üçüncü ülkelere yapılan ihracatın payı ise yüzde 28 olarak kaydedildi. 2024’te bu oran yüzde 85 seviyesindeydi. Düşüşün temel nedeni olarak Ukrayna’ya yapılan ihracattaki sert gerileme gösteriliyor.
