Türkiye’de modern meteoroloji ağının temellerini atan Macar bilim insanı Prof. Dr. Antal Réthly için, Ankara Üniversitesi ev sahipliğinde özel bir anma programı düzenlendi. “Prof. Antal Réthly’nin Bilimsel Mirası” başlıklı Türk-Macar Meteoroloji İş Birliği ve Anma Toplantısı, TİKA, Macaristan’ın Ankara Büyükelçiliği ve Ankara Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleşti.
Etkinlik, daha önce 25-26 Mart 2025 tarihlerinde Budapeşte’de gerçekleştirilen toplantının Türkiye ayağı olarak organize edildi. Program, Türk ve Macar bilim insanlarını bir araya getirerek hem bilimsel mirasa sahip çıkmayı hem de iki ülke arasındaki akademik iş birliklerini geliştirmeyi amaçladı.
Antal Réthly’nin Bilimsel Yolculuğu Anlatıldı
Toplantıya, Macaristan’ın Ankara Büyükelçisi Viktor Mátis, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Meteoroloji Genel Müdürü Volkan Mutlu Coşkun, Antal Réthly’nin torunu Attila Réthly ve çok sayıda akademisyen ile öğrenci katıldı.
Büyükelçi Mátis konuşmasında, 2024 yılının Türk-Macar diplomatik ilişkilerinin 100. yılı olduğunu ve bu nedenle "100 Sene, 100 Faaliyet" mottosuyla yürütülen Türk-Macar Kültür Yılı kapsamında 170’ten fazla kültürel etkinlik gerçekleştirildiğini belirtti. Antal Réthly’nin Türkiye’deki çalışmalarıyla ilgili öğrendikleri karşısında hayranlık duyduğunu dile getiren Mátis, etkinliğin Türkiye’de düzenlenmiş olmasından duyduğu memnuniyeti paylaştı.
“Ahde Vefa Türk Milletinin Özelliğidir”
Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, konuşmasında Antal Réthly’yi "Aksakallı Havabakan" olarak anarak, Türk milletinin ahde vefa geleneğine vurgu yaptı. Ünüvar, “Ülkemize hizmet etmiş bilim insanlarını anmak, bizim için bir vefa borcudur. Prof. Dr. Antal Réthly, yalnızca bir meteorolog değil, aynı zamanda iki ülke arasında kurulan bilimsel köprünün ilk temsilcilerindendir,” dedi.
Türkiye’de Meteorolojinin Temellerini Attı
Meteoroloji Genel Müdürü Volkan Mutlu Coşkun, Réthly’nin 1925 yılında Türkiye’ye davet edilerek Ankara Etlik’te ilk meteoroloji istasyonunu kurduğunu, İstanbul ve Edirne başta olmak üzere birçok şehirde gözlem ağlarının temellerini attığını söyledi. Coşkun, “Réthly, bilimsel yaklaşımıyla Türkiye’de meteorolojiyi kurumsallaştırmış ve bilimsel bir çerçeveye oturtmuştur,” ifadelerini kullandı.
Coşkun ayrıca, Türk ve Macar halkları arasındaki bilimsel ve kültürel bağların uzun geçmişe dayandığını, bu ilişkilerin meteoroloji alanında da önemli iş birliklerine sahne olduğunu belirtti.
“Aksakallı Havabakan” Türk Halkının Gönlünde
Etkinliğin organizasyonunu üstlenen Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tamay Başağaç Gül, Antal Réthly’nin Türk halkı tarafından “Aksakallı Havabakan Macar Profesör Efendi” olarak anıldığını ve onun bilimsel katkılarının yanı sıra halkla kurduğu sıcak ilişkilerle de gönüllerde yer ettiğini ifade etti.
Gül, programın sadece bir anma etkinliği değil, aynı zamanda iki ülke arasında akademik iş birliklerinin geliştirilmesi için önemli bir fırsat sunduğunu vurguladı.
Toplantının ilerleyen oturumlarında Türk ve Macar bilim insanları, meteoroloji alanındaki güncel çalışmaları paylaştı. Oturumlarda, iklim değişikliği, gözlem teknolojileri ve veri paylaşımı gibi konular ele alındı. Katılımcılar, gelecekteki ortak projeler için iş birliği imkanlarını da değerlendirdi.
