Cengiz Han Ulusal Müzesi bünyesinde oluşturulan Büyük Han Salonu, 1 Mart 2025 tarihinde düzenlenen törenle resmen açılmıştı. Açılış törenine Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh başta olmak üzere parlamento başkanı, başbakan ve çok sayıda üst düzey devlet yetkilisi katılım sağlamıştı. Moğol devlet geleneğinde önemli bir yere sahip olan Yılan Yılı’nın yeni ayının ikinci gününe denk getirilen tören, sembolik anlamıyla da dikkat çekmişti.
Açılışta konuşan Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh, Cengiz Han’ın yalnızca Moğol halkı için değil, dünya tarihi açısından da belirleyici bir lider olduğunu ifade etmişti. Cumhurbaşkanı, bu anıtın Moğolistan’ın kültürel mirasını güçlendireceğini ve gelecek nesillere tarih bilinci kazandıracağını söylemişti.
120 KİLO SAF ALTINDAN YAPILDI
Tamamen saf altından üretilen heykel, yaklaşık 120 kilo ağırlığında. Yerden yüksekliği 7 ile 7,5 metre arasında değişen anıt, Cengiz Han’ın Büyük Moğol İmparatorluğu’nu kurduğunu ilan ettiği tarihi anı betimliyor. Heykelin hem sanatsal hem de tarihi anlatımı, Moğol kaynakları, arkeolojik veriler ve yazılı tarih belgeleri esas alınarak hazırlandı.
Altın heykel, Moğolistan Devlet Ödülü sahibi ve Onurlandırılmış Kültür Çalışanı olan heykeltıraş L. Bold tarafından tasarlandı. Sanatçı, Cengiz Han’ın bilinen portrelerinden, tarihsel betimlemelerden ve arkeolojik bulgulardan yararlanarak heykeli ortaya çıkardı. Büyük Han’ın yüz ifadesi, kıyafetleri ve duruşu; onun devlet kurucu kimliğini ve kararlılığını yansıtacak şekilde kurgulandı.
MALİYETİ DUDAK UÇUKLATIYOR
Heykelin döküm ve üretim süreci İtalya’nın Floransa kentinde bulunan “Art’u di Gaetano Salmista” tesislerinde tamamlandı. Hassas yapısı ve yüksek maddi değeri nedeniyle heykel Moğolistan’a özel bir uçakla getirildi. özel taşıma süreci, projenin toplam maliyetini de önemli ölçüde yükseltti.
Moğolistan Devlet Hazinesi, heykelin yapımı için başlangıçta yaklaşık 8 milyar Moğol tugriği bütçe ayırmıştı. Ancak üretimin yurt dışında yapılması ve özel nakliye gereksinimlerinden dolayı toplam maliyet 8,9 milyar tuğriğe yükseldi. Bu tutar yaklaşık 2,5 milyon Amerikan dolarına, güncel kurla ise yaklaşık 753 milyon Türk lirasına denk geliyor. Heykelin telif ve kullanım hakları ise Moğolistan Merkez Bankası’na ait.
BÜYÜK HAN SALONU, SEMBOLİK MİMARİ
Heykelin sergilendiği Büyük Han Salonu; tarihi kaynaklara, arkeolojik kanıtlara ve Moğol devlet geleneğine dayanarak inşa edildi. Salonun mimarisinde Moğol evini simgeleyen unsurlar ön plana çıkarken, yapının tepesinde güneş ve ay figürleriyle süslenmiş altın bir şahin motifi bulunuyor. Bu tasarım, gökyüzü inancını ve devletin sürekliliğini simgeliyor.
Salonun iç bölümünde Cengiz Han’ın altın heykelinin yanı sıra Büyük Han’ın beyaz sancağı ve devlet mührü de yer alıyor. Aslan figürlü sapı olan mühür üzerinde, Büyük Moğol Devleti’nin hükmünü ve göğün ebedi gücünü vurgulayan ifadeler bulunuyor. Tahtın merkezinde güneş, ay ve ateş sembolleri yer alırken, bu figürlerin Cengiz Han’ın başarılarını ve imparatorluğun gücünü temsil ettiği biliniyor.
KIYAFETLER DE TARİHİ KAYNAKLARA DAYANIYOR
Heykelde kullanılan kraliyet kıyafetleri, arkeolojik kazılarda elde edilen bulgular ve yazılı tarih kaynakları esas alınarak oluşturuldu. Bulut desenli iç giysi, kraliyet mührü bulunan kemer, sade deri ayakkabılar ve geleneksel başlık; dönemin Moğol hükümdar kıyafetlerini yansıtıyor. Uzmanlara göre bahsi geçen detaylar, heykeli bir sanat eseri olmaktan çıkarıp tarihsel bir belge niteliğine kavuşturuyor.
ARKANIZI DÖNMEK YASAK
Cengiz Han’ın altın heykelini görmek isteyen ziyaretçiler, müze giriş ücretine ek olarak ayrı bir ücret ödemek zorunda. Heykelin bulunduğu salonda görevli olan personel, ziyaretçilere saygı kuralları konusunda net uyarılarda bulunuyor. Heykelin önünden ayrılırken sırt dönülmemesi, geri geri çıkılması ve herhangi bir saygısız davranıştan kaçınılması özellikle vurgulanıyor.
