SENTİNEL UYDULARIYLA YER HAREKETLERİ İZLENİYOR
Prof. Dr. Kutoğlu, Avrupa Uzay Ajansı’na ait Sentinel uydularının yeryüzündeki hareketleri sürekli izleme imkânı sağladığını belirtti. Verilerin İngiltere’deki Leeds Üniversitesi Deprem ve Volkan Araştırmaları Merkezi tarafından ön işlemden geçirildiğini aktaran Kutoğlu, elde edilen verilerin akademisyenlerin erişimine açıldığını ifade etti.
Kutoğlu, çalışmanın detaylarını şu sözlerle açıkladı:
"Sentinel uyduları, tekrarlı bir şekilde dünyayı dolaşarak yer hareketlerini izleme imkanı tanıyor. Bu veriler ön işlendikten sonra akademisyenlerin erişimine sunuluyor. Bursa ve Konya bölgelerinde ciddi düşey deformasyonlar ortaya çıktı."
BURSA OVASI’NDA YILLIK 6 CM ÇÖKME
Bursa Ovası’ndaki durumun özellikle dikkat çekici olduğunu vurgulayan Kutoğlu, bölgede yoğun yer altı suyu kullanımı ve tarımsal faaliyetlerin etkisiyle yüzey deformasyonlarının meydana geldiğini ifade etti.
Kutoğlu, "Bursa Ovası’nda bazı bölgelerde yıllık yaklaşık 6 cm çökme gözlemleniyor. Bu süreç devam ettiği takdirde 10 yıl sonra 60 cm’ye ulaşabilir. Bu, hem yeraltı su durumunun azalması hem de fay hareketlerinin tetiklemesiyle ortaya çıkan önemli bir risk", dedi.
ULUDAĞ YILDA 2 CM YÜKSELİYOR
Çalışmada dikkat çeken bir diğer bulgunun Uludağ bölgesi olduğunu belirten Kutoğlu, Uludağ’ın yılda ortalama 2 cm yükseldiğini kaydetti. Kutoğlu, "Uludağ giderek boyu uzuyor ve bu hareketler, bölgedeki jeolojik dinamiklerin bir göstergesi" diye ekledi.
KONYA OVASI’NDA ÇÖKME 5-10 CM
Benzer deformasyonların Konya Ovası’nda da görüldüğünü belirten Kutoğlu, burada düşey çökme hareketlerinin 5 ile 10 santimetre arasında değiştiğini açıklayarak; "Konya Ovası’nda çökme sadece yer altı sularından kaynaklanmıyor. Yılda 4 cm kadar batıya doğru bir hareket de var. Bölgede yoğun tarım ve yer altı sulaması yapılması, kireç taşı yapıları ve tektonik iteklemeler çökmede etkili" diye konuştu.
BURSA’DA OBRUK OLUŞUMU YOK AMA YAPISAL RİSK DEVAM EDİYOR
Bursa Ovası’nda obruk oluşumları Konya kadar gündemde olmasa da Kutoğlu, riskin farklı boyutlarda ortaya çıkabileceğini belirterek; "Binaların oturduğu zeminde farklı deformasyonlar meydana gelirse çatlaklar oluşabilir ve taşıyıcı sistemler etkilenebilir. Bu durum, bölgedeki yapılar için ciddi tehdit oluşturuyor. Ayrıca yer kabuğundaki zorlanmalar enerji biriktiriyor ve kütle hareketleri gibi jeolojik riskler ortaya çıkabilir" dedi.
KENT PLANLAMASINDA DİKKATE ALINMALI
Kutoğlu, Bursa ve Konya’daki bu düşey hareketlerin, uzun vadede kent planlamasında mutlaka göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgulayarak, yetkililere ve vatandaşlara uyarıda bulundu.
