Dünya genelinde ölçü birimlerinde standart olarak metrik sistem kullanılsa da bazı ülkeler günlük hayatta hâlâ geleneksel uzunluk ölçü birimlerini tercih ediyor. Peki metrik sistem yerine kendi ölçü birimlerini kullanan ülkeler hangileri? İşte detaylar…
METRİK SİSTEM NEDİR?
Metrik sistem, uzunluk için metre, ağırlık için kilogram, hacim için litre esasına dayanan ve dünya genelinde en yaygın kullanılan ölçü sistemidir. Bilim, sanayi, eğitim ve uluslararası ticarette küresel standart olarak kabul edilir.
METRİK SİSTEM KULLANMAYAN ÜLKELER VAR MI?
Günümüzde hiçbir ülke metrik sistemi tamamen reddetmemektedir. Ancak bazı ülkeler, resmi olarak metrik sistemi kabul etmiş olmalarına rağmen günlük yaşamda geleneksel ölçü birimlerini kullanmaya devam etmektedir. Bu duruma “hibrit (karma) sistem” adı verilir.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (ABD)
Amerika Birleşik Devletleri, metrik sistemi tam anlamıyla benimsemeyen tek büyük ülkedir.
Kullanılan uzunluk birimleri:
-
İnç (inch)
-
Ayak (foot)
-
Yarda (yard)
-
Mil (mile)
ABD’de yol tabelaları, inşaat sektörü ve günlük yaşamda bu birimler yaygınken; bilim, tıp ve askerî alanlarda metrik sistem kullanılmaktadır.
BİRLEŞİK KRALLIK (İNGİLTERE)
İngiltere resmi olarak metrik sisteme geçmiştir ancak:
-
Yol mesafeleri mil ile gösterilir
-
İnsan boyu genellikle feet–inch cinsinden ifade edilir
Marketler, sanayi ve eğitim sistemi ise tamamen metrik temellidir.
KANADA
Kanada’da metrik sistem resmi olarak kullanılmaktadır. Ancak günlük hayatta:
-
İnsan boyu feet–inch
-
Ekran ölçüleri inç
şeklinde ifade edilebilmektedir. Bu nedenle Kanada da hibrit sistem kullanan ülkeler arasında yer alır.
AVUSTRALYA VE JAPONYA
-
Avustralya, resmi olarak metrik sistem kullanır; ancak ekran ve bazı teknik ölçülerde inç terimi yaygındır.
-
Japonya metrik sistemdedir fakat kültürel alanlarda geleneksel ölçü birimleri (shaku, tatami ölçüsü gibi) hâlâ kullanılmaktadır.
TÜRKİYE VE DÜNYANIN BÜYÜK KISMI
Türkiye dahil olmak üzere Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya, Çin, Güney Amerika ve Afrika’nın büyük bölümü tamamen metrik sistemi kullanmaktadır. Eğitimden sanayiye kadar tüm alanlarda metrik sistem geçerlidir.
NEDEN BAZI ÜLKELER METRİK SİSTEME TAM GEÇMEDİ?
Uzmanlara göre bunun başlıca nedenleri şunlardır:
-
Tarihsel alışkanlıklar
-
Mevcut altyapıyı değiştirme maliyeti
-
Kültürel direnç
-
Halkın alıştığı ölçü birimleri
Özellikle ABD’de ölçü birimlerini tamamen değiştirmek, çok yüksek maliyet nedeniyle ertelenmektedir.
Metrik sistem dışında uzunluk ölçü birimleri kullanan ülkeler
Dünya genelinde metrik sistem standart olarak kabul edilse de bazı ülkelerde günlük yaşamda ve belirli sektörlerde geleneksel ölçü birimleri kullanılmaya devam etmektedir. Bu ülkeler genellikle metrik sistemi resmen kabul etmiş olsa da uygulamada karma (hibrit) bir sistem benimsemektedir.
Metrik sistem yerine geleneksel ölçüler kullanan ülkeler
| Ülke | Kullanılan ölçü birimleri | Kullanım durumu |
|---|---|---|
| Amerika Birleşik Devletleri (ABD) | İnç, ayak, yarda, mil | Günlük yaşam, ulaşım ve inşaatta yaygın. Metrik sistem resmen kabul edilmiştir ancak pratikte sınırlı kullanılır. |
| Birleşik Krallık (İngiltere) | İnç, ayak, yarda, mil | Resmî olarak metrik sistem vardır; yol tabelaları ve bazı günlük ölçümlerde geleneksel birimler sürer. |
| Liberia & Myanmar | Geleneksel ölçüler + metrik sistem | Metrik sisteme geçiş süreci devam etmektedir; tam uyum henüz sağlanmamıştır. |
ABD’de ölçü birimleri nasıl kullanılıyor?
Amerika Birleşik Devletleri, metrik sistemi hukuken kabul etmiş olmasına rağmen, günlük hayatta büyük ölçüde İmparatorluk (Imperial) ölçü birimlerini kullanmayı sürdürmektedir.
ABD’de yaygın kullanım örnekleri:
-
Yol tabelalarında: Mil (mile)
-
İnşaat ve mimaride: Ayak (foot) ve inç (inch)
-
Sıvı ölçümlerinde: Galon (gallon)
Buna karşın:
-
Bilimsel çalışmalar
-
Sağlık sektörü
-
Askerî ve uzay teknolojileri
gibi alanlarda metrik sistem esas alınmaktadır. Bu durum ABD’yi, pratikte en belirgin hibrit sistem kullanan ülke konumuna getirmektedir.
İngiltere’de metrik ve geleneksel ölçüler bir arada
Birleşik Krallık’ta metrik sistem resmî ölçü standardıdır, ancak halk arasında bazı geleneksel ölçü birimleri hâlâ yaygın şekilde kullanılmaktadır.
İngiltere’de dikkat çeken kullanım alanları:
-
Trafik tabelalarında: Mil
-
Marketlerde sıvı ölçüsü olarak: Pint
-
Boy ve beden ölçülerinde: Ayak ve inç
Bu çift yapı, büyük ölçüde kültürel alışkanlıklar ve tarihsel miras ile ilişkilendirilmektedir.





