Bosna-Hersek’in önde gelen liderlerinden Aliya İzzetbegoviç ölümünün 20. Yıl dönümünde anılıyor. Kullanıclar Aliya İzzetbegoviç kimdir? sorgusu yapmaya başladı. Bosna-Hersek deyince akla ilk gelen liderlerden biri olan Aliya İzzetbegoviç kimdir? İşte merak edilen detaylar…
Siyasal kimliğinin yanında İslâmî fikirleriyle de ön plana çıkan ve Bosna Hersek’in sembol isimlerinden biri olan Aliya İzzetbegoviç ülkesini Sırp ve Hırvatlara karşı savunarak adını tarihe yazdırdı. Yugoslavya döneminde Müslüman Boşnakların dini ve milli bilincini uyandırmak için mücadele eden ve bu uğurda iki kez hapse atılan bağımsız Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 20. yılında anılıyor. Peki, Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç kimdir?
Din olmadan insan olmanın gerçekleşemeyeceğini düşünen İslâmiyet’i bir din olarak kendi algılarına göre seven ve yaşayan Aliya İzzetbegoviç, Sırp ve Hırvatların Bosna Hersek'i aralarında paylaşmak amacıyla 1990'larda başlattığı saldırılarda ülkesinin bağımsızlığı ve özgürlüğü için mücadele etti.
Aliya İzzetbegoviç Bosna Savaşı’nın öne çıkan önemli bir ismi oldu. Müslüman Boşnakların ülkedeki diğer halklarla eşit sayılması için gençlik yıllarından itibaren mücadele eden Aliya İzetbegoviç, Sırp ve Hırvatların Bosna Hersek'i aralarında paylaşmak amacıyla 1990'larda başlattığı saldırılarda da ülkesinin bağımsızlığını korumayı başararak tarihe adını altın harflerle yazdırdı.
ALİYA İZZETBEGOVİÇ KİMDİR?
8 Ağustos 1925 tarihinde Bosna-Hersek’teki Bosanski Şamats (Šamac) şehrinde doğdu. Köklü bir aileden gelen ve kendisiyle aynı adı taşıyan dedesi, İstanbul’da Osmanlı ordusunda askerlik yaptığı sırada Üsküdarlı Türk kızı Sıdıka Hanım’la evlenmiştir.
Müslüman Bosnalı bir ailenin çocuğu olarak büyüdü. İslam'ın önemli bir figürü olarak kabul edilen ve İslamcı görüşlere sahip bir kişiydi. 1970'lerde "İslamın İslam İdeolojisi" adlı bir kitap yazdı, bu kitapta İslam'ın toplumsal ve siyasi anlamda bir rehber olarak nasıl kullanılması gerektiği konusundaki görüşlerini dile getirdi. Kitap, Bosna'da ve diğer bölgelerdeki bazı Müslümanlar arasında popülerlik kazandı.
1990 yılında Bosna-Hersek, Yugoslavya'dan bağımsızlığını ilan ettiğinde, Aliya İzzetbegovic, ülkenin ilk cumhurbaşkanı oldu. Ancak bu dönemde Bosna-Hersek, Sırp ve Hırvat milliyetçileri arasındaki çatışmaların merkezi haline geldi. Bosna Savaşı (1992-1995) sırasında ülke büyük bir çatışma ve etnik temizlik dönemi yaşadı. Aliya İzzetbegovic, bu dönemde Bosna-Hersek'in bağımsızlığını savunmaya devam etti ve uluslararası toplumdan destek aradı.
Aliya Izzetbegovic, Bosna-Hersek'in modern tarihinde önemli bir figürdü ve ülkenin bağımsızlığını savunma konusundaki kararlılığıyla tanınır. Ancak bazıları onun İslamcı görüşlerini eleştirirken, diğerleri onu ülkenin bağımsızlık mücadelesindeki liderlik rolü nedeniyle övmektedir.
1995 yılında Dayton Anlaşması, Bosna-Hersek'in savaşı sonlandırdı ve ülkenin geleceğini düzenledi. Aliya Izzetbegovic, Bosna-Hersek'in siyasi liderlerinden biri olarak bu anlaşmayı kabul etti. 2000 yılında cumhurbaşkanlığı görevinden ayrıldı ve siyasi kariyerini sonlandırdı.
13-14 Eylül 1998 seçimine katılmayı istememekle birlikte Demokratik Eylem Partisi Ana Komitesi’nin kararı doğrultusunda tekrar aday oldu ve seçimden galip çıkarak Başkanlık Konseyi’nin yöneticiliğine devam etti. Ancak sağlığının görevini sürdürmesine imkân vermemesi üzerine 2000 yılı Haziranında görev süresi tamamlanmadan devlet başkanlığından çekildi ve 19 Ekim 2003’te vefat etti.
