İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Hristodulidis, Kudüs’te düzenlenen üçlü zirvede bir araya geldi. Doğu Akdeniz’deki güç dengeleri açısından kritik öneme sahip zirvede, savunma ve güvenlik alanında işbirliği başta olmak üzere birçok başlık ele alındı.
SAVUNMA VE GÜVENLİK İŞBİRLİĞİ MASADA
Zirvede liderlerin gündeminde savunma ve güvenlik alanında işbirliği yer aldı. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, üç ülkenin katılımıyla oluşturulması planlanan 2 bin 500 askerlik ortak müdahale gücü konusunun da görüşüldüğünü açıkladı.
Rum lider Nikos Hristodulidis ise İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasındaki ittifakın sınırının olmadığını ifade etti.
GKRY Hükümet Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, zirvede enerji, ekonomi, savunma ve deniz güvenliği konularının ele alındığı duyuruldu.
DIŞİŞLERİ VE ENERJİ BAKANLARI DA BULUŞTU
İsrail’deki üçlü temaslar kapsamında tarafların dışişleri ve enerji bakanları da bir araya geldi. Bu temasların, liderler düzeyindeki görüşmeleri destekleyici nitelikte olduğu belirtildi.
Üçlü zirvenin bir önceki toplantısı ise Eylül 2023’te Lefkoşa’nın Rum kesiminde gerçekleştirilmişti.
NETANYAHU’DAN TÜRKİYE’Yİ HEDEF ALAN AÇIKLAMALAR
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve GKRY lideri Nikos Hristodulidis ile Kudüs’te düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Üç lider de savunma ve diğer alanlarda işbirliğini artırma vurgusu yaptı.
Netanyahu’nun üçlü görüşme sonrası yaptığı açıklamaları NTV Lefkoşa Temsilcisi Selim Sayarı aktardı. Netanyahu, Ankara’yı hedef alan açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“İmparatorluklarını kurarak topraklarımızda egemen olacaklarını hayal edenlere sesleniyorum. Unutun, aklınızdan bile geçirmeyin, kendimizi savunma konusunda kararlıyız ve böyle bir gücümüz var. Bu üçlü ittifakımız kapasitemizi daha da güçlendiriyor.”
Netanyahu, ittifakın bölgeye güvenlik, refah ve özgürlük getirebilecek güce sahip olduğunu da ifade etti.
İsrail Başbakanı, Türkiye’ye ilişkin değerlendirmesinde ise şu ifadeleri kullandı:
“Üç ülke Recep Tayyip Erdoğan yönetimindeki Türkiye'nin yükselişiyle mücadele etmek zorunda kaldı. İsrail, Suriye ve Gazze sınırlarında biz Türk varlığında endişe duyarken, Yunanistan ve Rumlar da Akdeniz'deki Türk emellerinden kaygılandı.”
Netanyahu ayrıca Orta Doğu’nun ve Doğu Akdeniz’in saldırganlıkla sınandığını ileri sürdü.
TEKNOLOJİ VE YAPAY ZEKA VURGUSU
Netanyahu, İsrail’in teknoloji lideri olduğunu iddia ederek Yunanistan ve GKRY ile birlikte bölgenin geleceğini en son teknolojilerle şekillendireceklerini savundu. Yapay zeka, siber güvenlik ve ileri araştırma alanlarında işbirliğini derinleştirme konusunda anlaştıklarını açıkladı.
3+1 FORMATI MESAJI
GKRY lideri Nikos Hristodulidis, mevcut çizgide işbirliğini geliştireceklerini belirterek, 2026 yılında ABD’nin de dahil olacağı 3+1 formatına geçme arzularını dile getirdi.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ise bunun 10’uncu üçlü zirve olduğunu vurguladı. Miçotakis, bölgenin köklü bir değişim sürecinden geçtiğini, 2023’teki son toplantıdan sonra çok şeyin değiştiğini ve yeni bir jeopolitik aşamaya geçildiğini ileri sürdü.
YUNAN BASINI DAHA ÖNCE YAZMIŞTI
Geçtiğimiz hafta İsrail ve Yunan basınında yer alan haberlerde, İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan’ın Türkiye’nin Akdeniz’deki gücünü önlemek amacıyla Doğu Akdeniz’de ortak bir askeri güç oluşturma planını değerlendirdiği iddia edilmişti.
Yunan TA NEA Gazetesi, Atina, Tel Aviv ve Lefkoşa yönetimlerinin bölgedeki kritik enerji altyapısını “düşman ülkelerden” korumak amacıyla askeri işbirliğine hazırlandığını yazmıştı.
Haberlere göre plana göre İsrail ve Yunanistan bin, GKRY ise beş yüz asker gönderecek. Hava, kara ve deniz unsurlarından oluşan tugay seviyesindeki gücün Rodos ve Kerpe adalarında konuşlanacağı öne sürüldü.
ÜÇ ÜLKEDEN ORTAK BİLDİRİ
Zirvenin ardından yayımlanan ortak bildiride, liderlerin yıllık zirveler düzenleme ve bakanlık ile çalışma düzeyinde üçlü görüşmeleri yoğunlaştırma konusunda anlaştıkları belirtildi.
Bildiride, üç ülkenin güvenlik, savunma ve askeri alanlarda üçlü işbirliğini güçlendirme konusunda mutabakata vardıkları ifade edildi. Terörle mücadeleye ve özellikle terörün finansmanının engellenmesine yönelik kararlılık vurgulandı.
Deniz güvenliğinin önemine dikkat çekilen bildiride, deniz yolları ve kritik altyapının ortaya çıkan tehditlere karşı korunması için işbirliğinin derinleştirileceği kaydedildi. Ayrıca 2026 yılında faaliyete geçmesi planlanan Kıbrıs Denizcilik Siber Güvenlik Mükemmeliyet Merkezine de vurgu yapıldı.
Bildiride, İsrail’in uluslararası hukuka göre kendini savunma hakkı teyit edilirken, Kudüs’ün Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için taşıdığı özel öneme dikkat çekildi. Kudüs’teki kutsal mekanlarda mevcut statünün korunacağı ve Hristiyan kiliselerinin kültürel mirasının sürdürüleceği ifade edildi.
Ayrıca Kıbrıs sorununa, uluslararası hukuk ve BM Güvenlik Konseyi kararları temelinde adil, kapsamlı ve uygulanabilir bir çözüm bulunmasına yönelik destek dile getirildi.
