Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), internet sitesinde yer alan “Ekonomi Notları” bölümünde yayımladığı “Kredi Kartı Kullanım Eğilimleri: Gelir Düzeyi ve Limitlerin Rolü” başlıklı çalışmayla bireysel kredi kartı kullanımını detaylı olarak inceledi. Analizde, kredi kartlarının Türkiye’de tüm gelir gruplarında hem ödeme hem de finansman aracı olarak yaygın şekilde kullanıldığına dikkat çekildi.
MİLYONLARCA VERİYLE DETAYLI ANALİZ YAPILDI
Çalışmada, kişi bazında bireysel kredi kartı bakiyesi, brüt gelir ve kart limiti bilgilerini içeren kapsamlı mikro veri setleri kullanıldı. Yaklaşık 7 milyon kişiyi kapsayan yatay kesit verilerle yapılan incelemede, gelir, kart limiti ve kredi kartı bakiyesi arasındaki ilişkiler çeşitli göstergelerle ele alındı. Bu çerçevede, bakiyeler ile gelir ve limit değişkenleri arasındaki esneklikler test edilerek sonuçlar karşılaştırıldı.
YÜKSEK GELİR, YÜKSEK BAKİYE İLİŞKİSİ
Analiz sonuçları, gelir ve kart limiti ile kredi kartı bakiyesi arasında pozitif bir ilişki olduğunu gösterdi. Bulgulara göre, yüksek gelir grubundaki bireylerin kredi kartı bakiyeleri de beklendiği gibi daha yüksek seviyelerde seyrediyor. Bunun yanı sıra, limit/gelir oranı yüksek olan bireylerin ortalama kredi kartı borçluluğunun da daha fazla olduğu tespit edildi.
LİMİT ARTIŞI BORÇLANMA EĞİLİMİNİ YÜKSELTİYOR
Çalışmada, kredi kartı limiti hızlı artan bireylerde, gelir ile kredi kartı bakiyesi arasındaki ilişkinin daha güçlü olduğu belirlendi. Farklı gelir ve limit göstergeleriyle yapılan ek analizlerin de ana bulguları desteklediği ifade edildi. Merkez Bankası, limit ile gelir arasındaki güçlü bağ dikkate alındığında, gelirine kıyasla aşırı limite sahip bireylerin kartlarını doldurma oranlarının daha düşük olduğunu, buna karşın bakiye/gelir oranlarının diğer gruplara göre daha yüksek seyrettiğini bildirdi.
NEDEN-SONUÇ İLİŞKİSİ TEK BİR ANALİZE BAĞLI DEĞİL
TCMB, çalışmada elde edilen sonuçların önemli ipuçları sunduğunu ancak bu ilişkilerin doğrudan nedensellik anlamına gelmediğine vurgu yaptı. Gelir ve limit artışları ile bireylerin geçmiş finansal davranışları arasındaki bağın, bulguların neden-sonuç ilişkisi şeklinde yorumlanmasını zorlaştırabileceği ifade edildi. Bu nedenle mevcut sonuçların korelasyon içerdiği belirtilirken, gelecekte yapılacak çalışmaların nedenselliği ortaya koyacak yöntemlere odaklanmasının, borçlanma dinamiklerinin daha sağlıklı değerlendirilmesi açısından kritik olacağı aktarıldı.
KREDİ KARTI LİMİTLERİ BORÇ YÖNETİMİNDE ANAHTAR
Merkez Bankası’nın analizine göre, kredi kartı limitlerinin seviyesi bireysel borçlanma üzerinde belirleyici bir unsur. Gelirle uyumlu olmayan limit artışları, uzun vadede borç yükünü ağırlaştırabiliyor.
