Araştırma ekibi, bugüne kadar sosyal medya ve psikoloji ilişkisini inceleyen çalışmalarda genellikle “kullanım süresi”nin ön planda tutulduğunu, ancak bu çalışmanın ilk kez kullanım zamanlamasının da ruhsal durum üzerindeki etkisini araştırdığını vurguladı.
Bristol Üniversitesi öncülüğünde yürütülen çalışmada, İngiltere’nin batısında yaşayan bireylerin sağlık verilerinin uzun yıllardır izlendiği “Children of the 90s” (90’ların Çocukları) projesinden elde edilen bilgiler, X platformundaki paylaşım alışkanlıklarıyla karşılaştırıldı.
15 YILLIK TWEET VERİSİ ANALİZ EDİLDİ
Çalışma kapsamında 310 kullanıcının 2008–2023 yılları arasında attığı 18 bin 288 tweet (retweetler dahil) incelendi. Araştırmacılar, kullanıcıların tweet atma saatlerini, aynı dönemde katıldıkları ruhsal durum anketlerinin sonuçlarıyla birlikte değerlendirdi.
Sonuçlara göre, gece 23.00 ile sabah 05.00 arasında paylaşım yapan kişilerin ruhsal iyilik halinin, gündüz paylaşım yapanlara kıyasla anlamlı ölçüde daha düşük olduğu belirlendi. Bu kişilerde depresyon ve anksiyete belirtileri daha sık gözlemlendi.
BAĞLANTI ZAYIF AMA ANLAMLI
Araştırma ekibi, gece paylaşım davranışının ruhsal durumdaki farkın yalnızca yaklaşık yüzde 2’sini açıklayabildiğini belirtiyor. Ancak yine de X’in gece kullanımı ile depresif belirtiler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir bağlantı bulunduğu ifade ediliyor.
Bilim insanlarına göre bu durumun en güçlü açıklaması, uyku düzeninin bozulması. Gece boyunca telefona ve sosyal medyaya maruz kalmak hem uykuya dalmayı zorlaştırıyor hem de uyku kalitesini düşürüyor.
MAVİ IŞIK VE UYARILMA DÜZEYİ RUH HALİNİ BOZUYOR
Araştırmada, gece yapılan sosyal medya paylaşımlarının bilişsel uyarılmayı artırabileceği ve telefon ekranlarından yayılan mavi ışığın melatonin hormonunun salgılanmasını engellediği belirtildi. Uzmanlara göre bu durum, uykunun süresini ve kalitesini azaltarak dolaylı biçimde depresyon riskini artırıyor.
“GECE PAYLAŞIMI POTANSİYEL BİR RİSK FAKTÖRÜ”
Araştırmanın baş yazarı ve Bristol Üniversitesi doktora araştırmacısı Daniel Joinson, elde ettikleri sonuçların sosyal medyanın ruh sağlığı üzerindeki etkisine dair önemli ipuçları sunduğunu belirterek; “Sosyal medya genellikle tek bir bütün olarak ele alınıyor. Oysa etkisi, insanların ne yaptıklarına ve nasıl bir deneyim yaşadıklarına göre değişiyor. Bizim çalışmamız, çok belirli bir davranışın —yani gece içerik paylaşımının— potansiyel zararlarını ortaya koyuyor.” ifadelerini kullandı.
