Trump’ın basın toplantısında sunduğu taslağın, çatışmayı sona erdirmeye yönelik bir dizi koşul içerdiği, bu koşulların arasında Hamas’ın silahsızlandırılması ve rehinelerin iadesi gibi maddelerin yer aldığı aktarılıyor.
HAMAS’IN AÇIKLAMASI: PLAN ELLERİNE ULAŞMADI
Hamas’ın üst düzey yetkilisi Muhammed Mardawi, Trump’ın açıkladığı Gazze planının henüz kendilerine yazılı veya net biçimde ulaşmadığını söyledi. Mardawi, plan hakkında resmi bir değerlendirme yapmadan önce grubun planı “yazılı ve net” şekilde alması gerektiğini belirtti.
PLANA İLİŞKİN ELEŞTİRİLER VE İÇERİK
Mardawi, basın toplantısında dile getirilen hususların “İsrail’in bakış açısına yakın” olduğunu ve açıklananların Netanyahu’nun savaşı sürdürme konusundaki talepleriyle örtüştüğünü ifade etti. Uluslararası kaynaklar, Trump’ın planının bazı maddelerinin Gazze’nin yönetiminde değişiklik öngördüğünü, Hamas’ın siyasi etkisinin azaltılması ve bölgenin uluslararası bir geçiş yönetimine tabi tutulması gibi unsurlar içerdiğini yazdı. Planın detaylarına dair resmi yazılı metnin kamuya açılmaması ve Filistin taraflarının önceden bilgilendirilmemesi, bölgedeki aktörler arasında şüpheleri artırdı.
NE OLUYOR, SONRA NE OLACAK?
Yetkililerin aktardığına göre Trump ve Netanyahu, Hamas’ın planı kabul etmemesi halinde askeri harekâtın sürdürülebileceği yönünde uyarılarda bulundu. Diğer yandan, planın hayata geçebilmesi için üçüncü taraf arabulucuların, bölgesel aktörlerin ve Filistinli grupların da sürece dahil edilmesi gerektiğine yönelik değerlendirmeler var; aksi hâlde uygulamanın ve kalıcı bir ateşkesin sağlanmasının güç olacağı uzmanlar tarafından ifade ediliyor.
HAMAS’IN KOŞULLARI NELER?
Hamas daha önceki barış/ateşkes görüşmelerinde olduğu gibi; savaşın sona ermesi, İsrail güçlerinin çekilmesi, sivil güvenliğin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılması gibi somut güvenceler talep ediyor. Mardawi’nin “Plan, Hamas ve Filistinli örgütlerin elinde olmalı” sözleri, grubun pazarlık pozisyonunu koruduğunu ve sürecin yazılı/şeffaf bir zemine oturması gerektiğini ortaya koyuyor.
NE OLACAĞI BELİRSİZ
Planın duyurulmasının hemen ardından bölgesel ve uluslararası aktörlerden farklı tepkiler geldi; bazıları girişimi barış için bir fırsat olarak değerlendirirken, diğerleri sürecin Filistin tarafının dışlanması nedeniyle uzun vadede istikrarsızlığa yol açabileceği uyarısında bulundu. Analistler, planın uygulanabilirliği ve sahadaki dengeler dikkate alındığında, ilerlemenin büyük ölçüde yazılı metnin paylaşılmasına ve Hamas ile dolaylı ya da doğrudan müzakerelere bağlı olduğunu belirtiyor.
