Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan Libya’nın başkenti Trablus’a gitmek üzere havalanan özel bir jet, kalkıştan kısa süre sonra hava trafik kontrolüyle bağlantısını kaybetti. Uçakta Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Al-Hadda’nın da aralarında bulunduğu toplam dört kişinin yer aldığı öğrenildi. Olayın ardından Ankara merkezli geniş çaplı arama ve kurtarma çalışmaları başlatıldı.
İLK RESMİ BİLGİLENDİRME İÇİŞLERİ BAKANI’NDAN GELDİ
Kazaya ilişkin ilk resmi açıklama İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya tarafından yapıldı. Bakan Yerlikaya, özel jetin Esenboğa’dan kalkışından kısa süre sonra acil durum bildirimi yaptığını, ardından radar temasının kesildiğini açıkladı. Güvenlik, sağlık ve arama-kurtarma birimlerinin eş zamanlı olarak sahaya sevk edildiği belirtildi.
Yetkililerden edinilen bilgilere göre, uçak havalandıktan kısa süre sonra teknik bir arıza yaşadı. Pilotun, hava trafik kontrol kulesine elektrik sistemiyle ilgili sorun yaşandığını bildirdiği ve Ankara’ya geri dönmek için acil iniş talep ettiği ortaya çıktı. Bu bildirimin ardından ise jetle radar bağlantısı tamamen kesildi. Tüm bunlar olurken, Haymana'da yaşayan ilçe sakinleri de büyük bir patlama sesinin duyulması ve yaşanan sarsıntı nedeniyle panik yaşadı.
ENKAZ HAYMANA’DA BULUNDU
Radar temasının kaybolmasının ardından Ankara ve çevre illerde jandarma, AFAD, sağlık ekipleri ve güvenlik güçleri alarma geçirildi. Hava ve kara unsurlarının katıldığı çalışmalarda uçağın muhtemel rotası ve düşüş alanları tek tek tarandı. Çalışmalar, özellikle Ankara’nın güney ilçelerinde yoğunlaştırıldı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, ilerleyen saatlerde yaptığı diğer açıklamada ise özel jetin enkazına Haymana ilçesi Kesikkavak Mahallesi’nin yaklaşık iki kilometre güneyinde ulaşıldığını duyurdu. Enkaz bölgesinde güvenlik çemberi oluşturulurken, kazanın nedenine ilişkin teknik ve adli inceleme süreci başlatıldı.
RESMİ ZİYARETİN ARDINDAN HAVALANMIŞTI
Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Al-Hadda’nın, Ankara’daki resmi temasları kapsamında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’i ziyaret ettiği, görüşmenin ardından Türkiye’den ayrılmak üzere özel jetle yolculuğa çıktığı öğrenildi. Kaza, diplomatik ve askeri çevrelerde de geniş yankı uyandırdı.
ANKARA HAVA SAHASI NEDEN KAPATILDI?
Yaşanan kazanın ardından Ankara hava sahası, güvenlik gerekçesiyle geçici olarak uçuşlara kapatıldı. Bir hava kazası sonrası hava sahasının kapatılması uluslararası sivil havacılık uygulamalarında standart bir tedbir olarak biliniyor. Söz konusu uygulama, hem arama-kurtarma faaliyetlerinin güvenli şekilde yürütülmesi hem de olası ikincil risklerin önlenmesi amacıyla hayata geçiriliyor.
ANKARA HAVA SAHASININ İŞLEYİŞİ NASIL?
Ankara hava sahası, Türkiye’nin en kritik ve yoğun kontrol edilen hava sahalarından biri olarak biliniyor. Başkent olması nedeniyle sivil uçuşların yanı sıra askeri ve devlet hava trafiğinin de merkezinde yer alan Ankara, Ankara Saha Kontrol Merkezi (ACC) üzerinden yönetiliyor. Merkez, yüksek irtifa uçuşlarından transit geçişlere kadar geniş bir alanı kapsıyor.
HAVA SAHASININ ESNEK KULLANIMI NASIL SAĞLANIYOR?
Türkiye’de hava sahası yönetimi, Hava Sahasının Esnek Kullanımı Yönetmeliği (SHY-FUA) çerçevesinde yürütülüyor. Bu sistem sayesinde sivil ve askeri hava trafiği, ihtiyaçlara göre gerçek zamanlı olarak ayarlanıyor. Geçici ayrılmış sahalar (TSA), geçici rezerve sahalar (TRA) ve şartlı rotalar (CDR) gibi uygulamalarla hem uçuş emniyeti artırılıyor hem de hava sahası kapasitesi etkin biçimde kullanılıyor.
GÜVENLİK İÇİN HANGİ ÖNLEMLER ALINIYOR?
Ankara hava sahasında güvenlik, sivil ve askeri otoritelerin ortak koordinasyonuyla sağlanıyor. Olağanüstü durumlarda NOTAM yayımlanarak pilotlar bilgilendiriliyor, gerekli görüldüğünde hava sahası kısmen veya tamamen kapatılabiliyor. Bunun yanında kriz, savaş veya ciddi güvenlik tehdidi durumlarında hava sahasının kullanımı askıya alınabiliyor.
HAVA SAHASI İHLALİ YA DA KAZA OLURSA NE OLUR?
Uluslararası hukuk uzmanlarına göre, bir ülkenin egemen hava sahasında yaşanan ihlal ya da ciddi güvenlik riski durumunda devletlerin müdahale hakkı bulunuyor. Uzmanlar, uyarılara rağmen devam eden ihlallerde, uluslararası hukuk teamülleri çerçevesinde gerekli tedbirlerin alınabileceğine dikkat çekiyor. Bu yaklaşım Birleşmiş Milletler Şartı’nın meşru müdafaa hükümleriyle de örtüşüyor.
SON GELİŞMELER HAVA SAHALARINI GÜNDEME TAŞIDI
Son dönemde dünyada artan çatışmalar, teknik arızalar ve güvenlik riskleri, hava sahalarının yönetimini gündeme taşıdı. Ankara’da yaşanan son olay ise hem Türkiye’nin hava sahası güvenliğinin ne kadar sıkı şekilde denetlendiğini hem de kriz anlarında alınan önlemlerin önemini ortaya koydu.
