Avrupa Birliği’nde asgari ücret uygulamaları ülkeden ülkeye önemli farklılıklar gösteriyor. 27 üyeden 22’sinde ulusal asgari ücret belirlenmiş durumda. Ancak Danimarka, İtalya, Avusturya, Finlandiya ve İsveç gibi ülkelerde hükümetin belirlediği bir alt ücret standardı bulunmuyor. Bu ülkelerde maaşlar, işçi ve işveren temsilcilerinin yaptığı toplu pazarlık anlaşmaları ile şekilleniyor. Böylece, resmi bir asgari ücret olmasa da fiilen bir alt sınır ortaya çıkıyor.
1000 EURO’NUN ALTINDAKİ ÜCRETLER
Avrupa Birliği ülkelerinin önemli bir bölümünde asgari ücretler 1000 Euro’nun altında seyrediyor. Eurostat verilerine göre, özellikle Doğu Avrupa ülkelerinde düşük maaşlar dikkat çekiyor.
- Bulgaristan’da 551 Euro
- Macaristan’da 707 Euro
- Letonya’da 740 Euro
- Romanya’da 814 Euro
- Slovakya’da 816 Euro
- Çekya’da 826 Euro
- Estonya’da 886 Euro
- Malta’da 961 Euro
- Yunanistan’da 968 Euro
- Hırvatistan’da 970 Euro
Bu ülkelerdeki ücret seviyeleri, Batı Avrupa ile karşılaştırıldığında oldukça düşük kalıyor.
1000–1500 EURO ARASINDAKİ ÜCRETLER
Orta gelir grubunda yer alan ülkelerde ise asgari ücret 1000 ila 1500 Euro arasında değişiyor. Güney Kıbrıs, Portekiz, Litvanya, Polonya, Slovenya ve İspanya bu grupta yer alıyor. Örneğin İspanya’da brüt asgari ücret 1381 Euro’ya ulaşmış durumda.
1500 EURO’NUN ÜZERİNDEKİ ÜCRETLER
Birliğin batısında ve kuzeyinde yer alan gelişmiş ekonomilerde ise maaşlar daha yüksek. Fransa, Belçika, Almanya, Hollanda, İrlanda ve Lüksemburg bu kategoride bulunuyor. Lüksemburg, 2638 Euro ile Avrupa Birliği’nin en yüksek asgari ücretine sahip ülke konumunda. Almanya’da ise asgari ücret 2161 Euro seviyesinde.
TOPLU PAZARLIK MODELİ UYGULAYAN ÜLKELER
Danimarka, İsveç ve Finlandiya gibi İskandinav ülkeleri ile Avusturya ve İtalya’da hükümet tarafından belirlenmiş bir asgari ücret bulunmuyor. Bu ülkelerde ücretler, sektörlere göre yapılan toplu iş sözleşmeleriyle belirleniyor. Çoğu zaman bu sistemdeki alt ücretler, yasal asgari ücrete sahip ülkelerle kıyaslandığında daha düşük olmuyor, hatta bazı sektörlerde daha yüksek seviyelere çıkabiliyor.
- İsveç ve Danimarka’da çoğu sektörde saatlik taban ücret 13–15 Euro arasında değişiyor.
- Avusturya’da sektöre göre belirlenen aylık ücretler genellikle 1500–1700 Euro aralığında.
- Finlandiya’da toplu sözleşmelerle belirlenen saatlik ücretler 10–12 Euro seviyesinde.
- İtalya’da en düşük maaşlar çoğunlukla 1000–1200 Euro aralığında yer alıyor.
ÜCRET POLİTİKALARINDA FARKLILIKLAR
Avrupa Birliği içinde asgari ücret uygulamalarındaki bu farklılıklar, ülkelerin ekonomik güçleri, yaşam maliyetleri ve sendikal yapıları ile doğrudan bağlantılı. Doğu Avrupa ülkeleri düşük ücretlerle öne çıkarken, Batı ve Kuzey Avrupa ülkeleri hem daha yüksek maaş seviyeleri hem de güçlü sosyal haklarla dikkat çekiyor.
Avrupa Birliği, 2022 yılında kabul edilen “Asgari Ücret Direktifi” ile üye ülkelerdeki ücretlerin yaşam maliyetine uygun şekilde belirlenmesi ve toplu pazarlık kapsamının genişletilmesi yönünde adımlar atmıştı. Düzenleme, önümüzdeki yıllarda maaş seviyelerinde daha dengeli bir tablo oluşmasına zemin hazırlayabilir.
