Pandemi döneminde hızla yükselen kiralık konut fiyatlarında dengelenme süreci netleşmeye başladı. Son veriler, kiraların artmaya devam ettiğini ancak artış hızının önceki yıllara kıyasla belirgin biçimde yavaşladığını ortaya koyuyor.
İki yıl boyunca uygulanan yüzde 25’lik kira artış sınırının sona ermesinin ardından kiralarda kısa süreli sert yükselişler yaşanmıştı. Bu dönemde yıllık kira artış oranı yüzde 65,93 seviyelerine kadar çıktı.
Ancak enflasyondaki gerilemeyle birlikte kira artış oranlarında da düşüş başladı. Aralık ayı itibarıyla 12 aylık ortalama enflasyona göre belirlenen yasal kira artış oranı yüzde 35,91 seviyesine kadar geriledi. Piyasa verileri ise fiili kira artışlarının bu oranın da altında kaldığını gösterdi.
Sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) iş birliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporuna göre, kasım ayında yıllık kira artışı ülke genelinde yüzde 28,3 olarak kaydedildi.
Rapora göre İstanbul’da yıllık kira artışı yüzde 35,6, Ankara’da yüzde 35,9, İzmir’de ise yüzde 25,8 seviyesinde gerçekleşti. Veriler, kiraların artmaya devam ettiğini ancak artış hızının ciddi biçimde yavaşladığını ortaya koydu.
Enflasyondan arındırılmış reel kira fiyatları, piyasanın yönünü daha net ortaya koydu. Aylık kira artışlarının enflasyonun altında kalması nedeniyle reel kiralar ülke genelinde, Ankara ve İzmir’de geriledi. İstanbul’da ise sınırlı bir reel artış yaşandı.
Yıllık bazda değerlendirildiğinde, reel kira fiyatları ülke genelinde yüzde 2,1, İzmir’de yüzde 4 düşerken; İstanbul’da yüzde 3,4, Ankara’da yüzde 3,7 artış gösterdi. Bu tablo, büyükşehirlerde kira baskısının tamamen ortadan kalkmadığını ancak genel bir denge sürecine girildiğini ortaya koydu.
Rapora göre kiralık konut talebinde eylül ayında başlayan düşüş kasım ayında da devam etti. Kiralık konut talep endeksi, bir önceki aya göre yüzde 10,8 azalırken, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 7,9 daha yüksek seviyede kaldı.
Uzmanlar, talepteki bu gerilemenin büyük ölçüde mevsimsel etkilerden kaynaklandığını belirtiyor. Kiralık konut talebi genellikle bahar ve yaz aylarında artarken, sonbahar ve kış aylarında zayıflama eğilimi gösteriyor.
Kiralık konut piyasasında dikkat çeken bir diğer gelişme ise ilanların yayında kalma süresinin uzaması oldu. Kasım ayında kapatılan kiralık konut ilanlarının ortalama yaşı ülke genelinde 30,1 güne çıktı.
Bu süre İstanbul’da 26,7 gün, Ankara’da 28,5 gün, İzmir’de ise 36,6 gün olarak hesaplandı. Uzmanlara göre, yüksek fiyatla açılan ilanların daha uzun süre kiracı bulamaması, ev sahiplerini fiyatlarını yeniden değerlendirmeye zorluyor.
Uzmanlar, mevcut tablonun kiralarda ani ve sert bir düşüşten ziyade artış hızının törpülendiği, piyasanın daha rasyonel bir zemine oturduğu bir geçiş sürecine işaret ettiğini vurguluyor.
Talepteki zayıflama ve ilan sürelerinin uzamasıyla birlikte, önümüzdeki dönemde daha dengeli ve öngörülebilir bir kira piyasasının oluşabileceği değerlendiriliyor.
