Ankara’yı düşündüğümüzde genellikle aklımıza kalabalık meydanlar, gri binalar, memurların koşuşturduğu caddeler gelir. Ama o gri gökyüzünün ardında bambaşka bir Ankara vardır: kanat sesleriyle yaşayan, sabahın ilk ışıklarıyla öten, göç yollarında mola veren bir Ankara…
Doğa fotoğrafçısı Adnan Ataç’ın kayıtlarına ve çeşitli kuş gözlemleri raporlarına göre başkent, yüzü aşkın kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Mogan Gölü’nden Nallıhan Kuş Cenneti’ne, Tuz Gölü’nden Gölbaşı’na kadar uzanan bu coğrafya, Anadolu’nun ortasında bir “kuş geçidi” gibidir.
Kuşların başkenti: Ankara’nın kuş cennetleri
Ankara’nın en önemli kuş gözlem alanları arasında Mogan-Gölbaşı, Nallıhan Kuş Cenneti ve Tuz Gölü çevresi yer alır.
Bir zamanlar Atatürk Orman Çiftliği’nin ağaçlık alanlarında binlerce leylek yuva yapardı. Göl kenarlarında sayısız balıkçıl, karabatak ve ördek türü barınır; sabahları gökyüzünü saka, serçe ve kırlangıç sesleri doldururdu.
Bugün kent büyüse de, bu kuşlar hâlâ Ankara’nın nefesidir. Özellikle bahar ve sonbahar aylarında göç yollarında mola veren yüzlerce tür, başkent semalarını renklendirir.
Ankara’da gözlemlenen kuş türleri
Ankara’da gözlemlenen kuşlar arasında hem sulak alan türleri hem de orman kuşları bulunur. İşte doğaseverlerin gözlemlediği o zengin liste:
Su kuşları ve sulak alan türleri
Elma baş patka, karabatak, gri balıkçıl, gece balıkçılı, küçük ak balıkçıl, karabaş martı, su tavuğu, su kılavuzu, su çulluğu, sığır balıkçılı, kara boyunlu batağan, küçük batağan, küçük balaban, kara başlı ötleğen, kara başlı isketesiyle Ankara’nın göletleri adeta birer yaşam alanıdır.
Mogan Gölü kıyısında flamingolar, makar ördekleri ve mavi baştankara türleriyle birlikte karabataklar güneşin doğuşunu karşılar.
Bozkır ve açık alan kuşları
Kızıl şahin, kızıl bacak, kızıl gerdan, poyraz kuşu, taş kuşu, tarla ardıcı, kızıl sırtlı örümcek kuşu ve uzun bacak türleri genellikle Ankara’nın kırsal kesimlerinde görülür. Orman ve park kuşları
Kara leylek, kara kızılkuyruk, karaalınlı örümcekkuşu, kulaklı orman baykuşu, kocabaş, kılavuz kuşu, kılıç gaga, kaya çintesi, ibibik, yeşil papağan, yeşilbaş, küçük yeşil ağaçkakan, halkalı sinek kapan, mavi gerdan, ötleğen, saka, şakrak, sığırcık, sıvacı, telliturna ve yalıçapkını başkentin parklarında sıkça rastlanan türlerdir.
Sabah Eymir Gölü kıyısında yürürken mavi baştankara ile sakarmeke’yi aynı anda görmek hiç de şaşırtıcı değildir.
Avcılar ve gece kuşları
Kara kartal, atmaca, kızıl şahin, balık kartalı, yılan kartalı, kukumav, puhu, kulaklı orman baykuşu ve gece balıkçılı…
Bu türler Ankara’nın sessiz avcılarıdır. Özellikle Nallıhan ve Beypazarı civarında baykuşlar geceleri sessizce avlanırken, sabahın erken saatlerinde şahinlerin gölgesi bozkıra düşer.
Göçmen ziyaretçiler
Ankara’nın üzerinden geçen göç yolları, her yıl binlerce kuşu bu topraklara getirir. Kara leylek, turna, çeltikçi, terek düdükçünü, uzun kuyruklu baştankara, beyaz pelikan ve kaz türleri bu göçmenlerdendir. Baharın gelişiyle birlikte kırlangıçlar şehrin duvarlarına yuva yapar; sonbaharda kaz sürüleri gökyüzünde “V” düzeninde süzülür.
Kuşların simgesi Ankara: Adnan Ataç’ın koleksiyonundan
Doğa fotoğrafçısı Adnan Ataç, yıllar boyunca Ankara’da çektiği fotoğraflarda 200’e yakın türü belgeledi. Onun arşivinde yer alan bazı isimler şöyle:
Angıt, ak kanatlı sumru, ak kuyruk sallayan, boz kaz, büyük ak balıkçıl, balaban, bahri, bülbül, bahçe tırmaşık kuşu, çil keklik, çamurcun, çeltikçi, dik kuyruk, kızılgerdan, saka, karabaş martı, karatavuk, karabaşlı isketesi, kaya çintesi, kukumav, kara kızılkuyruk, yeşil papağan, mavi gerdan, uzun bacak, mavi baştankara, karaalınlı örümcekkuşu, sığırcık, şakrak, yeşilbaş, yalıçapkını ve yılan kartalı…Her biri Ankara’nın farklı bir köşesinde, farklı bir mevsimde görülebiliyor.
