Yıllara göre yapılan hesaplamalar, Türkiye ekonomisinde yaşanan krizler, kur şokları ve enflasyon dalgalarının vatandaşın “yastık altı” birikimini nasıl erittiğini gözler önüne seriyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu ve Çalışma Bakanlığı verileriyle hazırlanan analizde, her yılın ortalama çeyrek altın fiyatı, o yılın net asgari ücretiyle karşılaştırıldı. Sonuç çarpıcı. 2000’lerin başında maaşla 10’a yakın çeyrek altın alınabilirken, 2020’li yıllarda bu oran 3’ün altına indi.
2001’DEN 2025’E ALTIN ALIM GÜCÜ
2001 yılında 84 TL olan asgari ücretle 7 çeyrek altın alınabiliyordu. 2003-2005 döneminde rakam 10-12 çeyrek altına kadar çıktı. Ancak 2010’lu yıllardan itibaren tablo tersine döndü. 2011’de 8’in altına düşen alım gücü, 2020 sonrasında tarihi bir düşüş yaşadı.
Pandemi ve ekonomik belirsizliklerin tetiklediği 2021–2022 dönemi, bu düşüşün kırılma noktası oldu. 2021’de bir maaşla sadece 3.3 çeyrek altın alınabilirken, 2022’de bu oran 2.36’ya kadar geriledi. 2025 yılı itibarıyla 22 bin 104 TL’lik asgari ücretle alınabilecek çeyrek altın sayısı 2,46’ya sabitlendi.
ENFLASYON VE KUR, ALTIN KARŞISINDA MAAŞI ERİTTİ
Ekonomistler, bu dramatik kaybın temel sebeplerini enflasyonun kalıcılığı ve döviz kurlarındaki oynaklıkta buluyor. Merkez Bankası verilerine göre 2001-2025 arasında Türk Lirası’nın değer kaybı yüzde 99’u aştı. Aynı dönemde altının değeri ise 750 kat arttı.
2026 İÇİN UMUTLAR KOMİSYONA BAĞLI
Hükümet, 2026 yılı asgari ücret görüşmelerine hazırlık yaparken, ekonomik dengeler kadar altın ve döviz kurları da masada olacak. Uzmanlara göre, altın fiyatları düşmedikçe asgari ücretlinin birikim gücünün toparlanması zor.
İşte yıllara göre asgari ücret ve alınabilen altın miktarı:
2001: 84 TL maaş 7 çeyrek altın
2005: 350 YTL maaş 11,6 çeyrek altın
2015: 1.000 TL maaş 7,7 çeyrek altın
2020: 2.325 TL maaş 6,6 çeyrek altın
2022: 4.253 TL maaş 2,36 çeyrek altın
2025: 22.104 TL maaş 2,46 çeyrek altın
24 yılda asgari ücret 260 kat arttı, ama çeyrek altın karşısında alım gücü üçte bire düştü.
