Fener Rum Patrikhanesi'nin orta kapısı, halk arasında "Kin Kapısı" olarak bilinir. Bu kapı, Patrikhane'nin ana girişini simgeler ve 1821'den beri kapalı tutuluyor.
Kapının anlamı, derin bir tarihi kin ve intikam duygusuyla ilişkilendirilir; Rum Ortodoks cemaati tarafından, Bizans'ın yeniden dirilişi veya bir Türk liderin aynı yerde asılması gibi sembolik bir "intikam" anına kadar açılmayacağı şeklinde yorumlanır.
ORADA NE OLDU?
1821 yılında, Yunanistan'da Mora İsyanı patlak verdiğinde, Osmanlı Devleti bu isyanın arkasında Fener Rum Patrikhanesi'nin olduğunu tespit etti. Sadrazam Benderli Ali Paşa'nın emriyle Patrikhane basıldı ve isyanı organize eden belgeler, silahlar ile sahte yeniçeri kıyafetleri ele geçirildi. Padişah II. Mahmud'un emriyle Patrik V. Gregorios (II. Gregorius) sorgulandı; Rus Çarı'na isyanı destekleyen mektuplar yazdığı ve Paskalya gecesi Müslümanlara saldırı planladığı anlaşıldı. Suçlu bulunarak 22 Nisan 1821'de (Paskalya gecesi) Patrikhane'nin orta kapısının önünde asıldı. Aynı dönemde Kayseri, Edremit ve Tarabya metropolitleri de idam edildi.
Bu olay, Rum cemaatinde büyük bir travma oluşturdu ve Patrikhane'nin Osmanlı'ya karşı kinini simgeleyen bir dönüm noktası oldu.
NEDEN KAPALI?
Kapı, Patrik V. Gregorios'un idam edildiği yerde gömüldüğü için "ölünün üzerinden geçilmez" diye resmi olarak kapalı tutulur; bu, dini bir saygı ifadesi olarak açıklanır. Ancak arka planda, Rumlar arasında "Kin Kapısı" olarak anılır ve açılmama yemini vardır.
İstanbul yeniden Rumların eline geçene veya bir Türk hükümdarı aynı şekilde asılana kadar açılmayacak.
Bu yemin, 1821 olaylarının intikamını ve Bizans hayalini yansıtır. Her yeni patriğin kapı önünde bu yemini fısıldadığı rivayet edilir. Kapı, 200 yıldan fazla süredir (1821'den beri) açılmamıştır ve Patrikhane'nin diğer girişleri kullanılmaktadır.
Bu olay, Osmanlı-Rum ilişkilerinde derin bir yara açmış, Lozan Antlaşması'nda bile Patrikhane'nin kapatılması tartışmalarına yol açmıştır. Günümüzde kapı, hem dini bir anıt hem de tarihsel bir simge olarak kalmıştır.
