Temiz Hava Hakkı Platformu’nun yayımladığı son rapor, Türkiye’deki hava kirliliğinin halk sağlığı üzerindeki etkisini gözler önüne serdi.
Rapora göre, yalnızca 2024 yılında 62 bin kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdi.
Uzmanlar, Türkiye’de hava kirliliğinin başlıca nedenlerini durgun hava koşulları, fosil yakıtla ısınma ve artan araç trafiği olarak sıraladı.
Raporda, bu kirliliğin ülke ekonomisine her yıl 138 milyar dolarlık bir maliyet getirdiği de vurgulandı.
Temiz Hava Hakkı Platformu verilerine göre Türkiye’nin havası en kirli kentleri Iğdır, Erzincan ve Kütahya olarak açıklandı.
İstanbul ve Ankara’da ise hava kalitesinin “hassas seviyede” olduğu belirtildi.
Platform Koordinatörü Deniz Gümüşel, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Eğer kentleşmenin planlı bir şekilde ilerlemesini sağlayabilirsek, bu bedel hızlı bir şekilde Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlemiş olduğu kılavuz değerlere doğru indirilebilir ve karşılığında da ekonomik maliyet bu şekilde azaltılabilir.”
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise Türkiye’de Partikül Madde 2,5 (PM2.5) için hâlâ bir yasal sınır değerinin bulunmaması oldu.
Çevre İçin Hekimler Derneği ve Temiz Hava Hakkı Platformu temsilcisi Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan, şu uyarıda bulundu:
“PM2.5 akciğerlerin en uç noktalarına kadar ilerleyip kan dolaşımına karışabiliyor. Bu yüzden sağlık için çok önemli. Partikül madde hava kirliliği, her yıl yaklaşık 7,8 milyon erken ölüme neden oluyor.”
HAVA KİRLİLİĞİ AZALIRSA 60 BİN YAŞAM KURTARILABİLİR
Raporda, Türkiye’deki hava kirliliği düzeyinin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standartlarına indirilmesi halinde her yıl 60 bin kişinin hayatının kurtarılabileceği vurgulandı.
Uzmanlar, özellikle kömürle ısınmanın kademeli olarak sonlandırılması, temiz enerjiye geçiş ve ulaşımda emisyon standartlarının yükseltilmesiyle bu tablonun tersine çevrilebileceğini belirtiyor.
UZMANLAR UYARIYOR: EKONOMİK BEDEL GİDEREK ARTIYOR
Raporda yer alan verilere göre, hava kirliliğinin yarattığı sağlık harcamaları, iş gücü kaybı ve üretim düşüşü nedeniyle ülke ekonomisine yılda 138 milyar dolar yük biniyor.
