İsrail kamuoyunda tartışma yaratan iddiaya göre, İsrail Ulaştırma Bakanı Miri Regev, ekonomik ve lojistik entegrasyon hedefleyen “Barış Yolu” projesi kapsamında geçtiğimiz günlerde Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) gizli bir ziyarette bulundu. Söz konusu proje, Abu Dabi’den hareket eden ticari yüklerin Suudi Arabistan ve Ürdün üzerinden İsrail’in Hayfa Limanı’na taşınmasını, buradan da Avrupa ve ABD’ye dağıtılmasını amaçlıyor.
İddiayı gündeme getiren Yedioth Ahronoth gazetesi, Regev’in bu ziyareti önceki ziyaretlerinden farklı olarak kamuoyuna duyurmadığına dikkat çekti.
Gazze saldırıları nedeniyle askıya alınmıştı
“Barış Yolu” projesi, yaklaşık iki yıl önce İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve bölgesel gerilim nedeniyle dondurulmuştu. Ancak Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Washington temaslarının ardından proje yeniden uluslararası gündeme taşındı.
Habere göre, İsrail yönetimi ABD’nin daha önce duyurduğu ve Hindistan’ı Orta Doğu üzerinden Avrupa'ya bağlamayı hedefleyen IMEC Koridoru kapsamında BAE ile görüşmelere yeniden başladı.
Regev, Etihad Rail ile görüştü
İddiaya göre Regev, Abu Dabi’de BAE’nin ulusal demir yolu şirketi Etihad Rail yöneticileriyle bir araya geldi. Toplantıda:
-
Hindistan’dan gelen yüklerin hızlı tren hattıyla
BAE → Suudi Arabistan → Ürdün → Hayfa Limanı güzergâhında taşınması, -
Hayfa’dan da Avrupa ve ABD pazarlarına ulaştırılması,
-
Projenin ortak yönetimi için özel bir idari yapı kurulması,
-
Taraflar arasında ortaya çıkabilecek siyasi sorunların minimuma indirilmesi
gibi başlıkların ele alındığı öne sürüldü.
Gazeteye göre BAE, hattın İsrail içinde güneye doğru, İsrail ise kuzeye doğru genişletilmesini istiyor.
Proje güzergâhına Suriye ve Lübnan önerisi
Haberde, Fransız ve Türk yetkililerin alternatif güzergâh önerisi kapsamında demir yolunun Suriye ve Lübnan üzerinden geçmesini ABD’ye sunduğu iddiasına da yer verildi. Bu alternatif, bölgedeki mevcut siyasi koşullar nedeniyle tartışmalı olsa da projenin çok uluslu yönünü daha da genişletebileceği belirtiliyor.
BAE uzun süredir hazırlık yapıyordu
BAE’nin son iki yılda Hindistan, Suudi Arabistan ve Ürdün ile proje için görüşmeler yürüttüğü; altyapı planlamasında kayda değer ilerleme sağlandığı ifade edildi. Projenin bir kısmı İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’nın Ölü Deniz bölgesinde son buluyor.
Bu nedenle Ürdün ile yeni bir demir yolu hattının kurulması da gündemde.
IMEC projesi yeniden hızlanıyor
2023 G20 Zirvesi’nde duyurulan Hindistan–Orta Doğu–Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC), Çin’in Kuşak–Yol girişimine alternatif bir stratejik proje olarak görülüyor. IMEC’in:
-
Hindistan’dan BAE’ye,
-
Oradan Suudi Arabistan, Ürdün ve İsrail'e,
-
İsrail’den Avrupa'ya
uzanması hedefleniyordu.
Ancak fizibilite ve bölgesel siyasi riskler nedeniyle proje askıya alınmıştı. Son gelişmelerle birlikte koridorun yeniden canlandırıldığı değerlendiriliyor.
Sonuç: Bölgesel dengeleri değiştirebilecek bir proje
“Barış Yolu” projesinin yeniden gündeme alınması, hem Orta Doğu’daki ticaret rotalarını hem de bölgedeki siyasi dengeleri yakından ilgilendiriyor. İsrail ve BAE arasındaki temasların yeniden hızlanması, Washington yönetiminin bölgesel entegrasyon hedefiyle paralel ilerliyor.
Projeye ilişkin resmi açıklama yapılmazken, iddialar bölge basınında günün en dikkat çeken gelişmeleri arasında yer aldı.
