Esnaf, sanatkârlar ve perakende sektörü temsilcilerinin, pazar günü zincir marketlerin kapalı olması yönünde ortak bir görüşte buluştukları duyuruldu. Çalıştayın ardından yapılan açıklamalar kamuoyunda geniş yankı uyandırırken, gelişme sonrası milyonlarca vatandaş “Marketler pazar günleri kapalı mı olacak?” sorusuna yanıt aramaya başladı.
Tüketiciler, özellikle acil ihtiyaçlara erişim, alışveriş kolaylığı ve ürün çeşitliliği konularında endişelerini dile getiriyor. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, pazar günleri küçük esnafın büyük bölümünün kapalı olduğuna dikkat çekerek, tüketicilerin ürüne erişim konusunda yaşadığı kaygıları vurguladı.
Ağaoğlu: “Tüketici Cephesinden Bakıldığında Tablo Farklı”
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, Pazar günleri küçük esnafın büyük bölümünün kapalı olduğuna dikkat çekerek, bakkal, manav ve kasap gibi işletmelerin bu günlerde hizmet vermediğini söyledi. Zincir marketlerin ise pazar günleri açık olmasıyla ilgili tartışmaların sürdüğünü belirten Ağaoğlu, “Zincir marketlerin açık olmasına yönelik şikâyetler var. Esnaf odaları bu konuda rahatsızlıklarını dile getiriyor ancak tüketici açısından bakıldığında zincir marketlerin haftanın yedi günü hizmet vermesi bir ihtiyaç hâline gelmiş durumda.” ifadelerini kullandı.
“Tüketici Acil İhtiyacını Karşılayabilmeli”
Zincir marketlerin haftanın yedi günü açık olması gerektiğini savunan Ağaoğlu, tüketicilerin acil ihtiyaçlar açısından mağduriyet yaşayabileceğini dile getirdi. Nöbetçi eczane benzeri bir uygulamanın zincir marketler için de değerlendirilebileceğini belirten Ağaoğlu, “Tüketici, gece ya da hafta sonu unuttuğu bir ürünü gidip alabilmelidir. Zincir marketler kapalı olsa dahi online satış yapıyor ancak bu durum hem teslimat süresi hem de ek masraflar açısından sorun yaratıyor. Ayrıca sipariş verilen ürünün son kullanma tarihine ilişkin belirsizlikler de yaşanabiliyor.” şeklinde konuştu.
“Çalışanlar Alışverişi Pazar Günü Yapıyor”
Ağaoğlu, özellikle çalışan kesimin hafta içi alışveriş yapma imkânı bulamadığını ve pazar gününü tercih ettiğini söyledi. Zincir marketlerin ürün çeşitliliği açısından da daha fazla seçenek sunduğunu belirten Ağaoğlu, yaptığı saha gözlemlerini şöyle aktardı:
“Vatandaşlar hafta içi çalışıyor, çoğu cumartesi günü dinlenebiliyor. Alışverişlerini genellikle pazar günü yapıyorlar. Zincir marketlerde ürün çeşidi daha fazla olduğu için tüketici tercih ediyor.”
“Tüketicinin Bir Bölümü Fedakârlığa Hazır”
Ağaoğlu, tüketiciler arasında farklı görüşlerin de bulunduğunu belirterek, küçük esnafın korunması ve çalışanların dinlenmesi için fedakârlık yapılabileceğini düşünen bir kesim olduğunu söyledi. Bu oranın yaklaşık yüzde 15 civarında olduğunu ifade eden Ağaoğlu, “Bazı tüketiciler, aile huzuru ve küçük esnafın ayakta kalması için zincir marketlerin kapatılmasına sıcak bakabiliyor. Ancak çoğunluk, marketlerin açık kalmasından yana.” diye konuştu.
“Zincir Marketler Rekabete Avantajlı Başlıyor”
Küçük esnafın karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklara değinen Ağaoğlu, zincir marketlerin tedarik gücü nedeniyle piyasaya avantajlı başladığını söyledi. Büyük ölçekli alımlar sayesinde çok düşük fiyatlar elde edildiğini vurgulayan Ağaoğlu, “Zincir marketler tarladan, halden ya da tüccardan doğrudan alım yapabiliyor. Küçük esnafın böyle bir imkânı yok. Bu nedenle rekabette baştan geride kalıyorlar.” ifadelerine yer verdi.
“Fiyat Oluşumu Takip Edilmeli”
Zincir marketlerin fiyat belirleyici bir güce sahip olduğunu belirterek, toptan alım fiyatları ile raf fiyatları arasındaki farkın denetlenmesi gerektiğini dile getiren Ağaoğlu, “Pazarda esnafa soruyorum, ‘Geçen hafta 25 liraya sattığın domates neden bugün 30 lira?’ diye. Bana ‘Markete bak, rafta 40 lira’ diyor. Zincir marketler referans fiyat hâline gelmiş durumda.” dedi.
“Esnaf Birlikleri Güçlendirilmelidir”
Çözüm önerilerini de paylaşan Ağaoğlu, esnaf birliklerinin daha aktif rol alması gerektiğini vurguladı. Küçük esnafın birleşerek zincir marketler karşısında rekabet gücü kazanabileceğini belirterek, “Bakkallar, kasaplar, manavlar birleşerek toptan alım yapabilir. Esnaf birlikleri bu süreçte öncülük etmeli.” ifadelerine yer verdi.
“Tavsiye Edilen Satış Fiyatı Ambalajda Yer Almalı”
Ağaoğlu aynı zamanda, temel gıda ve temizlik ürünlerinde tavsiye edilen satış fiyatının ambalaj üzerinde yer alması gerektiğinin altını çizerek, “Şeker, un, çay, bakliyat, yağ ve temizlik ürünlerinde ambalaj üzerinde tavsiye edilen satış fiyatı olmalı. Böylece stokçuluk ve fahiş fiyat daha net ortaya çıkar.” diye konuştu.
