Gazze’den İsrail askerlerinin geri çekilmeye başladığı, binlerce Filistinlinin de evlerine dönmek için yollara çıktığı bir dönemde Netanyahu’nun açıklamaları dikkat çekti. İsrail Başbakanı, “Savaş henüz bitmiş değil. Gazze, kolay yoldan olmazsa zor yoldan silahsızlandırılacak. Hamas tamamen silah bırakmadan Gazze’den çekilmeyeceğiz” ifadelerini kullandı. Açıklama, ateşkesin geleceği konusunda belirsizlik yaratırken, uluslararası kamuoyunda da “İsrail’in kalıcı barışa ne kadar hazır olduğu” yönünde soru işaretleri doğurdu.
TRUMP’IN AÇIKLADIĞI PLANA İLK UYGULAMA
Ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz hafta açıkladığı 20 maddelik “Filistin-İsrail Barış Planı”nın ilk aşaması kapsamında hayata geçti. Plan, hem İsrail hem de Hamas tarafından kabul edilmişti. Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Bütün rehine-tutsaklar çok yakında serbest bırakılacak, İsrail askerleri ise ilk adım olarak mutabık kalınan hatta geri çekilecek” dedi. Washington kaynaklarına göre, planın sonraki aşamalarında Gazze’nin yeniden inşası, sivil altyapının güçlendirilmesi ve uzun vadeli güvenlik mekanizmalarının kurulması hedefleniyor.
İSRAİL ORDUSU KISMİ ÇEKİLMEYE BAŞLADI
İsrail Güvenlik Kabinesi’nin planı onaylamasının ardından ateşkes yürürlüğe girdi. İsrail basınında yer alan bilgilere göre, ordu kademeli bir çekilme planı çerçevesinde Gazze’nin kuzeyinden ve orta kesimlerinden bazı birliklerini geri çekti. Buna karşın, İsrail ordusunun Gazze’nin yaklaşık yüzde 50’sini kontrol etmeye devam ettiği belirtiliyor. BBC’nin analizine göre bu çekilme, Trump’ın üç aşamalı planının yalnızca ilk adımını oluşturuyor.
ATEŞKESİN ARDINDAN FİLİSTİNLİLER EVLERİNE DÖNÜYOR
İsrail Ordu Radyosu, ateşkesin tam olarak öğle saatlerinde başladığını duyurdu. Çatışmaların durmasının ardından, aylardır yerinden edilen binlerce Filistinli evlerine dönmeye başladı. Gazze sokaklarında kutlama sesleri yükselirken, BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), bölgeye acil insani yardım sevkiyatlarının başladığını bildirdi. Anlaşma kapsamında, Hamas üyesi 11 mahkum ile El Fetih üyesi 11 mahkumun karşılıklı olarak serbest bırakılacağı da açıklandı.
İLK AŞAMADA REHİNELERİN SERBEST BIRAKILMASI BEKLENİYOR
Barış planının ilk safhasında, İsrail ordusunun kontrol ettiği alanın yüzde 53’lük kısmından çekilmesi öngörülüyor. Bu süreçte 72 saatlik bir ara verilecek ve Hamas’ın elindeki 20 rehinenin serbest bırakılması planlanıyor. Ayrıca 28 rehinenin cenazesinin iadesi ilerleyen dönemde gerçekleştirilecek.
İsrail tarafı ise 250 ömür boyu hapis cezasına mahkûm Filistinliyi ve Gazze’de tutuklu 1.700 kişiyi serbest bırakmayı kabul etti. Hamas’ın sunduğu listede çok sayıda önde gelen isim yer alıyor. Trump’ın planına göre, her bir İsrailli rehine cenazesi karşılığında 15 Filistinlinin cenazesi teslim edilecek.
GAZZE’YE YOĞUN İNSANİ YARDIM AKIŞI BAŞLAYACAK
Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte, Gazze’ye yönelik insani yardım sevkiyatı da başladı. Beyaz Saray’ın açıklamasına göre, günde 600 TIR’lık yardım akışı planlanıyor. Ancak Filistinli kaynaklar, başlangıçta bu sayının 400 TIR civarında olacağını, zamanla artırılmasının hedeflendiğini belirtiyor.
Gıda, ilaç ve yakıt taşıyan yardımların büyük kısmı Mısır sınırındaki Refah Kapısı üzerinden bölgeye ulaştırılıyor. Ayrıca altyapısı tamamen çöken Gazze’ye elektrik desteği ve su arıtma ekipmanlarının da gönderilmesi planlanıyor.
ÇOK ULUSLU GÜÇ ATEŞKESİ DENETLEYECEK
Anlaşma kapsamında ateşkesi izlemek ve ihlalleri önlemek amacıyla ABD gözetiminde yaklaşık 200 kişilik çok uluslu bir gözlem gücü oluşturulacak. Bu kuvvette Mısır, Katar, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin yer alması bekleniyor. ABD Savunma Bakanlığı, Amerikalı askerlerin doğrudan Gazze topraklarında konuşlanmayacağını, ancak gözlem sürecinin koordinasyonunda aktif rol alacağını duyurdu.
